Олимлар соғлиқни сақлаш, таълим ва аҳоли даромадларининг ўртача даражасини акс эттирувчи Инсон тараққиёти индексининг турли даражаларига эга бўлган мамлакатлар ўртасида саратон касаллиги динамикасида сезиларли фарқларни аниқлашди.

Илм-фаннинг инсониятга фойдаси ҳақида умумий тушунчамиз мавжуд, яъни у фойда келтиради. Ана шу илм-фандан оддий одамлар қандай фойда топади? Менимча бу ҳақда бизда илмий-тадқиқот ишлари қилинмаган ёки изласам ҳам тополмадим.

Француз олимлари томонидан тахминан 90 минг йил аввал яшаган одам излари топилди.

У жами 726 та илмий ишларнинг, жумладан 73 та ихтиро, 78 та монография, китоб ва рисола ҳамда 575 та илмий мақола муаллифидир.

Олимларнинг ҳисоб-китобларига кўра, сунъий мослама 1 миллиард юрак уришига бардош беради.

Тадқиқот натижалари Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) журналида чоп этилди.

АҚШ, Болгария ва Британиялик бир гуруҳ олимлар юрак тўхташи пайтида одамлар онгли ўлим тажрибаларини, шу жумладан хотиржамлик ва севги туйғуларини бошдан кечиришлари мумкин деган хулосага келишди.

Келажакда бизда албатта, ҳажмли телевидение татбиқ этилади, деб фараз қиламан. Бу дегани, оддий сурат кўрилмайди, балки суратни ҳамма томонидан кўриш имконияти пайдо бўлади.

Ҳозирги кунда аксарият маҳаллий мутахассисларимиз зилзилани олдиндан айтиб беришнинг иложи йўқ, бундай илмий назария ҳали ишлаб чиқилмаган, деган тўхтамда қатъий турибди.

Бу ҳақда вазирлик матбуот хизмати маълум қилди.

Янги тадқиқотларда газли ичимлик, пишириқлар ва пицца истеъмолини мия соғлиғига салбий таъсир кўрсатиши ва эрта ўлим эҳтимолини ошириши аниқланди.

24 март, жума куни ЎзА нашри Фанлар академияси Ядро физика институти директори, техника фанлари доктори, профессор Илҳом Содиқов билан суҳбатини эълон қилиб, унда ўзбек олимларининг «саратонни 99 фоизгача даволовчи» дориси яратилгани айтилган эди.

Хитойлик амалиётчи олимлар Камбағалликни қисқартириш ва бандлик вазирлигида маслаҳатчи сифатида фаолият юритади.

Келгуси беш йил ичида ернинг сейсмик фаоллиги ошади.

Aризона штати университети мутахассислари куннинг қайси қисмида жисмоний машқлар қилиш фойдалироқ эканини айтишди.

Окленд университети олимлари ҳаётни узайтирувчи моддани топдилар. Ушбу препарат қўлланган сичқонлар шерикларига қараганда ўртача ўн фоизга узоқроқ яшаган.

Ўзбекистон Республикасининг фан ва техника, адабиёт, санъат ва меъморчилик соҳасидаги Давлат мукофотларини бериш тўғрисида фармон президент томонидан имзоланди.

Xabar.uz марҳумнинг оила аъзолари ва яқинларига ҳамдарлик билдиради.

ЖССТ маълумотларига кўра, сайёрамизда ҳар 3 сонияда бир киши Альцгеймер касаллигига чалинади.

Олимларнинг қайд этишича, бу ҳудудларда ёруғлик ва озиқ-овқат тақчиллиги туфайли жонзотлар ҳаёти қийин.

Гипертония ёки юқори қон босими юрак касалликларининг юзага келиши эҳтимолини оширади. Шу билан бирга, баъзи инсонларда қон босимининг аниқ белгилари бўлмаслиги ҳам мумкин.

Ушбу тажриба станциясида Ўзбекистоннинг Фарғона водийси ва унга қўшни давлатлар тупроқ-иқлим шароитларига мос келадиган пахта ва буғдой навлари селекцияси, уруғчилиги билан шуғулланилади.

Олим Бахтиёр Абдуғафур буғдой даласида халққа ва деҳқонга фойдали ишланма синовдан яхши ўтганини айтган.

Ўзбекистон Республикаси Фанлар академияси академиги Беҳзод Юлдашев илмий раҳбарлигидаги ўзбек физик-олимлар гуруҳи жаҳонда илк бор янги элементар заррача мавжудлигини экспериментал тарзда кўрсатишди.

Сайёрамизни қамраб олган кимёвий ифлосланиш глобал экотизимларнинг барқарорлигига таҳдид солмоқда.

Қатнашдим. Маърузани эшитдим… Хуллас, замонавий фан йўқ. Саволлар кўп. Бешта савол бердим. Бу ёғи энди улоқ, майдон кенг. Савол-жавоб тугади, муҳокама бошланди. Иккинчи бўлиб гапирдим. Тахминан шундай:

Жанубий Африкада аниқланган «Омикрон» штамми ўта юқувчанлиги сабабли коронавируснинг янги тўлқинини юзага келтириши мумкинлиги айтилмоқда.

Бугун бир нечта ташкилотлар ҳамкорлигида ташкил этилган Халқаро медиа ҳоллда таълим тизими ислоҳотларига оид мулоқот бўлиб ўтди.

Буюк Британиядаги мутахассислар коронавируснинг юзага келиши мумкин бўлган бир нечта сценарийларини тақдим этишди.

Ер сайёрасида об-ҳавонинг кўтарилиши яқин ўн йил ичида рекорд даражага етиши мумкин. Цюрих Олий техника мактаби олимлари шундай хулосага келишган. 

Шу боис SARS-CoV-2 катта шаҳардаги жониворлар бозорида ёки бўлмаса лабораторияда ривожлана олмайди.

2021 йил ёз мавсумида ҳароратнинг фавқулодда кўтарилиб кетгани глобал исиш жараёни билан боғлиқдир.

Сичқонлар устида олиб борилган тажрибалар давомида олимлар ҳайвонларда ADORA2B оқсилининг қон миқдори камайиши билан хотира ва эшитиш қобилияти ёмонлашиб, мияда яллиғланиш ривожланиб, қариш тезлашишини аниқладилар.

Вирус одамлар орасида аллақачон мослаштирилган, ўта тажовузкор ҳолатда тарқалди.

Америка Қўшма Штатларида жойлашган Стэнфорд университети тадқиқотчилари янги молекулалар синфини топишди. Уларда РНКнинг оддий сахарозалар билан бирикмалари (глико-РНК) мавжуд.

ATR Computational Neuroscience Labs компаниясининг ҳисоблаш неврологияси жамоаси ноёб DecNef сканерини яратди.

Техас университети тадқиқотчилари гуруҳи SARS-CoV-2 коронавирусини бир сонияда йўқ қилиш йўлини топди.

Ҳиндистонлик олимлар коронавирус пандемияси пайтида кўзойнак тақадиган одамлар тақмайдиган кишиларга қараганда кўпроқ ҳимояланган бўлади деган хулосага келишди, деб ёзади The Sunday Telegraph.

Даниянинг Копенгаген университети (University of Copenhagen) олимлари ўтган аср охиридан то ҳозирги кунга қадар тўрт мингдан зиёд эркакларнинг тиббиёт тарихи ва турмуш тарзини ўрганиб, уларнинг иш фаолияти билан кейинги деменция (ақл заифлашиши) ўртасидаги боғлиқликни аниқлаш бўйича тадқиқот ўтказдилар.

АҚШнинг Эмори университети олимлари томонидан бошқа хорижий илмий муассасалардаги ҳамкасблари кўмагида коронавируснинг кейинги ўн йил давомидаги ривожланиш модели яратилди. 

Халқаро тадқиқотчилар гуруҳи лабораторияда ўстириб бўлмайдиган ўн минглаб янги бактерия ва архей турларини кашф этди.

Олимлар коронавирусдан қийналаётган беморларнинг аҳволини яхшилашда ёрдам берадиган моддани ахтариб 30 та зираворни ўрганиб чиқишди.

Ана шундай ҳолатда у тери остига кириб, тирик ҳужайраларни нобуд қилмайди.

Шунингдек, у кузда кимлар биринчи бўлиб коронавирусга чалинишини айтди.

Олимларнинг хулосалари жорий йилнинг 24 январидан 10 февралигача Ухан касалхоналарига ётқизилган 600 дан ортиқ беморнинг касаллик тарихига асосланган.

Ўзбекистон Фанлар академияси олимлари COVID-19 РНКсини ажратишга мўлжалланган диагностик тўплам ишлаб чиқишди.

Бундан бир йил олдин президент Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон Миллий университетида олий таълим ва илм-фан намояндалари билан учрашган эди. Олим ва педагогларнинг ижтимоий шароитларини яхшилаш масалаларига алоҳида эътибор қаратиб, улар учун кўп қаватли уйлар қуриш бўйича кўрсатмалар берганди.

Аввалроқ олимлар ёзда ҳароратнинг кўтарилиши инфекциянинг тарқалишини сезиларли даражада йўқ қилади, деб тахмин қилишган ва дастлабки ҳисоб-китоблар бу тахминни тасдиқлаганди.

Президент «Математика соҳасидаги таълим сифатини ошириш ва илмий-тадқиқотларни ривожлантириш чора-тадбирлари тўғрисида»ги қарорга имзо чекди.

Сингапур Технология ва дизайн университети (SUTD) тадқиқотчилари мавжуд маълумотлар таҳлили асосида дунёда коронавирус тарқалиши билан боғлиқ вазиятлар якунланишига оид мониторинг натижаларини эълон қилди.

Буюк Британия, АҚШ ва Жанубий Африка олимлари сўнгги ўн йилликда ҳам океанлар экотизими парчаланишда давом этади деган хулосага келишди деб хабар бермоқда «Nature» журнали.

Бир гуруҳ олимлар янги коронавируснинг аксарият буюмлар сатҳида 73 соатгача яшай олишини аниқлашди.

Cedars-Sinai тиббиёт марказининг Регенератив тиббиёт институти олимлари эрта Паркинсон касаллиги туғма бўлиши мумкинлигини таъкидлашмоқда. Уларнинг айтишича, эллик йил олдин Паркинсон касаллиги ривожланган одамлар аслида ўн йиллар давомида аниқланмаган зарарланган мия ҳужайралари билан туғилган бўлиши мумкин.

Биз ҳамма нарсани хориж кашф қилишига ўрганиб қолганмиз. Балки олимларимиз ҳам изланиб кўришар. Қайси одамларга бу касаллик осон юқади, кимларга юқмайди, кимда енгил ўтади, кимда оғир. Бизнинг мамлакатга мослашиши қай даражада, қандай маҳсулотларни истеъмол қилса бу касаллик ортга чекинади, нимани кўпроқ истеъмол қилиш керак, ундан сақланишнинг яна қандай чоралари бор, Ўзбекистонда бу касаллик қанча яшайди?..

Олимлар инсон қаришини қандай секинлаштириш усулини ўйлаб топишди. Ню-Йорк университети олимларининг ушбу тадқиқот натижалари ҳақида «Medical Express» нашри хабар берган.

Шавкат Мирзиёев бугунги учрашувда математикада илмий тадқиқотларни амалиёт билан боғлаш, рақамли иқтисодиёт учун мустаҳкам пойдевор яратиш борасидаги долзарб вазифаларга тўхталиб ўтди.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев 31 январь куни Давлат геология ва минерал ресурслар қўмитасига ташриф буюриб, олимлар, ёш тадқиқотчилар, ишлаб чиқариш вакиллари ва илмий-тадқиқот муассасалари раҳбарлари билан учрашди. 

Тадқиқотчилар инсон кексайиши билан чамбарчас боғлиқ бўлган генни аниқлаш учун эпигенетик соат деб номланган биомаркердан фойдаланишган.

Гарвард университети олимларининг аниқлашича, қон гуруҳларининг энг хавфлиси, тўртинчи салбий (АВ) гуруҳи деган хулосага келишди дея ёзмоқда Рен ТВ.

Нью-Йоркнинг Колумбия университети олимлари кеч овқатланишнинг соғлиқ учун ҳавфини маълум қилишди.

Канаданинг Альберта университети олимларининг аниқлашича, шакарни кўп миқдорда истеъмол қилиш ичак ялиғланишига олиб келиши мумкин.

Франциялик мутахассислар у ерда бактериялар мавжуд бўлиши мумкин деган олдинги тадқиқотларни рад этишмоқда.

Олимлар буюк немис файласуфи Ницшенинг «Мени ўлдирмайдиган ҳамма нарса мени кучли қилади» деган ҳикмати устида тадқиқот ўтказишди.

Қозоқлар – азамат, тожиклар – шаҳрванд, қирғизлар – жорон деб атаса ўзларини. Замахшарий, Бухорий, Термизий, Темурийлар, Навоий авлодлари бўлган ўзбеклар ўзимизга «фақир» (йўқсил)ликни эп кўришимиз яхшими? Албатта, йўқ!

Корея Ихтирочи аёллари ассоциацияси (KWIA), Корея Интеллектуал мулк идораси (KIPO) ва Халқаро Интеллектуал мулк ташкилоти (WIPO) томонидан 20 июндан 25 июнга қадар Жанубий Кореяда XII Корея Халқаро Ихтирочи Аёллар Кўргазмаси – KIWIE 2019 ўтказилди.

Тошкент ирригация ва қишлоқ хўжалигини механизациялаш муҳандислари институти олимлари томонидан жорий йилда Жаҳон банкининг 2 йилга мўлжалланган «Хорижий университетлардаги инновацион ечимларни жорий этиш орқали қишлоқ хўжалигида муҳандис кадрларни тайёрлаш дастурларини такомиллаштириш» мавзусида гранти қўлга киритилган эди.

Мутахассисларнинг тадқиқотига кўра, оғир жисмоний ишни қисқа вақт давомида амалга ошириш турли касалликлардан фориғ бўлиш имконини беради. Бу ўринда нафақат жисмоний машқ, балки уни маълум вақт оралиғида амалга ошириш ҳам муҳим ўринга эга.

Олий ва ўрта махсус таълим вазирлиги томонидан Нидерландиянинг Elsevier компанияси билан ҳамкорликда Scopus илмий-таҳлилий маълумотлар базаси версияси бўйича энг самарали фаолият кўрсатаётган олимларни тантанали тақдирлаш маросими ўтказилади.

Хитойлик олимлар эгилувчан интеллектуал электроника маҳсулотларига мўлжалланган эгилувчан литийли аккумуляторни яратди.

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев Ўзбекистон Фанлар академиясининг академик С.Ю.Юнусов номидаги Ўсимлик моддалари кимёси институтига ташриф буюриб, у ерда олий таълим ва илмий-тадқиқот муассасалари раҳбарлари, академиклар, олимлар ва ёш тадқиқотчилар билан суҳбатлашган эди.

Тадқиқот давомида 40-59 ёшли 4000 дан ортиқ кишининг овқатланиш тартиби ўрганилди.

Массачусетс технологиялари институти олимлари кун ва туннинг алмашиши ҳисобига ўзгарадиган ҳарорат орқали бепул электр манбаини яратишга муваффақ бўлди.

Ушбу усул одамларда тушкунлик ва қўрқувга қарши курашишда фойдаланиш мумкин бўлган самарали воситага айланиши мумкин.

CES-2018 кўргазмасидан сўнг, бир қатор олимлар шундай хулосага келишди: инсоният яқин орада улкан технологик инқилобни кузатади.

Профессор Такузо Айда бошчилигидаги Токио университети олимлари дунёда биринчи бор «ўзини ўзи қайта тиклашга қодир ойна»ни яратишга муваффақ бўлди.

Бу шунчаки рейтингмас, ундан дунё миқёсида муҳим илмий аҳамиятга эга ишларни қилган инсонлар ўрин олади.

Унинг айтишича, янги қор парчаси чўзиқроқ шаклдаги юлдузга ўхшайди. Қор қопламаси текис бўлмай, ичи бўш ва туннел каби чўзилган.