Ҳуқуқшунос Акбаршоҳ Тешабоевга кўра, шахсни рўйхатда турган уйидан чиқариш фақат суд орқали амалга оширилиши мумкин.

Турмушга чиқиш масаласига шахсий ривожланишнинг энг сўнгги бекати сифатида қарайдиганлар ҳам талайгина. Аслида эса, оила қуриш, она бўлиш ҳар бир аёлдан янги билимларни ўрганиш, янада ривожланишни тақозо этади.

Тегишли қонун лойиҳаси давлат Думасига бугун, 14 феврал куни киритилади.

Алваро Мората ўтган йил ёзида етти йиллик турмуш ўртоғи Аличе Кампелло билан ажрашган эди.

Т. Харв Экернинг «Миллионер каби фикрланг» китобида шундай маслаҳат берилган.

Ажрашишлар кўрсаткичи бўйича Россия дунёда учинчи ўринга чиқди.

Ёшим 36 да, Андижондаги иқтисодиёт касб-ҳунар коллежида ўқидим, 20 ёшимда турмушга чиққанман, лекин беш йил ўтиб турмуш ўртоғим билан ажрашдим, тўғриси қайнонам билан келиша олмадик.

2019 йилда 4,7 миллионта оила пароканда бўлган.

Статистика агентлиги маълумотларига кўра, 2024 йилнинг 1 июль ҳолатига республикамизда 97,4 мингта никоҳ ҳолатлари қайд этилган.

7 ёшда Тошкентда мусобақада ғолиб бўлганингдаги суратни бошқа суратларинг қатори авайлашар экан. Унда сен шоҳсупада, оёғингда каттагина резина шиппак. Мукаррам бувинг «кейин-кейин шу суратга қараб йиғлайдиган бўлдим», дейди.

Мактаб директори ўринбосари ўзи билан «гапи» чиққан қиз масаласида айбсиз эканини билдирмоқда.

Оила номига ёт бўлган ғоялар ва гендер плюрализмига қарши курашаётган мамлакат.

Бугун айрим йигитларнинг хурмача қилиқлари ҳайратга солади. Қандайдир қизмижозми-ей! Масалан, футбол ўйнашдан кўра соатлаб вайсақилик қилишни яхши кўришади. Дунёқарашлари ҳам аллатовур! Бой-бадавлат хонадонга ичкуёв бўлишни орзу қилишдан уялишмайди.

2023 йилнинг январь-ноябрь ҳолатига Ўзбекистонда 16 ёшгача болалари мавжуд бўлган уй хўжаликлари 73,9 фоизни ташкил этган.

«Оилаларни мустаҳкамлаш ва хотин-қизларнинг фаоллигини ошириш бўйича қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида»ги Президент қарори (ПҚ-401, 21.12.2023 й.) қабул қилинди.

Ушбу даврда, шунингдек, ажрим ёқасига келиб қолган 24 193 нафар эр-хотинларнинг 20 265 нафари яраштирилган.

Кузатув натижаларига кўра, 25,6 фоиз уй хўжаликларида 16 ёшгача бўлган болалар мавжуд эмас.

Мажбурий ижро бюроси органлари иш юритувига келаётган айрим тоифадаги ҳужжатлар ижросини таъминлаш гоҳида осон кечмайди. Айниқса, ота ёки она бағрида юрган болани суд ҳукми билан улардан бирининг тарбиясига олиб бериш.

Интервюларимиз форматига бу сафар бироз ўзгатириш киритилди, хусусан қуйидаги мақоламизда Қўшма Штатларда 28 йилдан буён истиқомат қилаётган ватандошларимиз Маҳмудовлар оиласи ҳақида ҳикоя қилинади.

2023 йилнинг 1 январь ҳолатига Ўзбекистон Республикасида жами 9 729 961 та оилалар мавжуд.

Бу «Оила ва хотин-қизлар» илмий-тадқиқот институти томонидан ўтказилган сўровнома натижасида олинган хулоса.

Нима учун биз оилавий суратларни қадрлаймиз? Агар уларни асрамасак бу қандай йўқотиш бўлади?

Айтишича, қизларни уйга олиб келишгач, тўшакда хаста ётган ўғил ҳам учинчи ҳафта деганда оёққа тўла туриб кетиб, асоратсиз тузалиб, шифо топган.

Оила муқаддас даргоҳ. Унинг муқаддаслигини ҳис қилган ва асраб-авайлай билган эр-хотингина намунали, ўзгалар ҳавас қиладиган турмуш кечиради.

Ўзбекистонда оилавий зўравонлик учун маъмурий ва жиноий жавобгарлик жорий этилмоқда. Шунингдек, иқтисодий ва психологик зўравонлик, шунингдек, вояга етмаганларга нисбатан зўравонлик учун жазо кучайтирилмоқда.

Очлик бошланиб, одамлар оч қолди. Бир эркак уйида оч ўтирган болалари учун балиқ тутиш мақсадида тонгда дарё томон йўл олди.

Бугун Сенатда ННТ, давлат идоралари ва фаоллар иштирокида оиладаги зўравонлик тўғрисидаги қонуннинг жамоатчилик муҳокамаси ўтказилади.

Ҳар 1000 нафар аҳолига тўғри келадиган никоҳдан ажралиш даражаси – 1,4 промиллени ташкил этди.

Ҳодиса 2022 йил 19 декабр куни соат 18:00 ларда Шароф Рашидов тумани Файзиобод маҳалласида содир бўлган.

2022 йилнинг ноябрь ойида республика бўйича 4 123 та никоҳдан ажралиш ҳолатлари ФҲДЁ органларида қайд этилган.

Эҳтимол, сўнгги нуқта қўйилгунча яна янгилари пайдо бўлар. Не бўлганда ҳам туркумнинг «Эр керакми?» деган муҳокамадан мунозарага, мунозарадан муболағага айланиб кетган иборага алоқаси йўқ.

Энг кўп никоҳ Фарғона, Самарқанд ва Қашқадарёда қайд этилган.

Уйи бузилишга тушмаган, аммо «снос» важи билан Бухородан чиқиб кетган оила нимадан норози?

Бу борадаги норма жорий йилнинг 7 мартда қабул қилинган «2022–2026 йилларда хотин-қизларнинг мамлакат иқтисодий, сиёсий ва ижтимоий ҳаётининг барча жабҳаларида фаоллигини ошириш» бўйича Президентнинг тегишли фармони билан қабул қилинган Миллий дастурда белгилаб қўйилмоқда.

Энг кўп оила Фарғона вилоятида тўғри келмоқда.

Давлат статистика қўмитаси матбуот хизмати бу ҳақда хабар берди.

Мазкур тартиб “Оилавий болалар уйлари фаолиятини такомиллаштиришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисида”ги Президент қарорида белгилаб қўйилди.

Кузатув натижаларига кўра, 24,7 фоиз уй хўжаликларида 16 ёшгача бўлган болалар мавжуд эмас.

Президент давлат кўп болали оилаларга қонунга мувофиқ имтиёз ва ижтимоий кафолатлар яратиб бериши лозимлигини таъкидлаб ўтди.

2022 йил май ойида республика бўйича 4 352 та ажралиш ҳолатлари қайд этилган.

Тадқиқотда 20 ёшдан 60 ёшгача бўлган 20 минг нафар япониялик қатнашди.

Республикамиз ҳудудлари орасида энг кўп оилалар Фарғона вилоятига тўғри келган.

Парпибоева Озода Абдуқодировна Оила ва хотин-қизлар давлат қўмитаси раисининг биринчи ўринбосари лавозимига тайинланди.

Бу нафақат бугунги кунимиз, балки эртанги келажагимизни ҳам белгилаб берадиган вазифа, керак бўлса, масалаларнинг масаласидир.

Афсуски, баъзи оналар қизини имкон қадар тезроқ узатишга ҳаракат қилади. Фарзандининг кўнглида қандай орзу-истаклари, мақсадлари борлиги билан қизиқмайди. Ўқиган, касб-ҳунари бор аёлларини ишлашига йўл бермаётган эркаклар ҳам бор.

Шавкат Мирзиёев раислигида хотин-қизларни қўллаб-қувватлаш тизимини такомиллаштириш чора-тадбирлари юзасидан видеоселектор йиғилиши бўлиб ўтмоқда.

Facebookдаги «Маслаҳат» гуруҳида турли мавзуларда постлар қўйилади, маслаҳат сўралади. Яқинда бир бўлғуси ота ярим кечаси «Хотиним ҳомиладор, малина егиси келаяпти, қаердан топсам бўлади», деган мазмунда пост қўйди.

Икки ой қамоқ ёки «электрон кишан». Вазир иккисидан бирини танлашга мажбур.

Ижтимоий тармоқлар орқали икки хил воқеанинг гувоҳи бўлдим. Қизини ўз дўстининг ўғлига узатган отанинг ҳикояси...

«Алимент қарздорлигини ундириш тартиби такомиллаштирилаётганлиги муносабати билан Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун хужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги Қонун лойиҳаси ишлаб чиқилиб, умумхалқ муҳокамасига қўйилди.

Қўштепа тумани,  Ватан маҳалла фуқаролар йиғини, Гулшан кўчаси, 22-уйда яшовчи хонадон соҳиблари Элёржон Зокиров  ва    Санобархон Зокирова Марғилон шаҳрида жойлашган 1-Меҳрибонлик уйидан 4 нафар ўғил ва 1 нафар қиз жами 5 нафар тарбияланувчиларни олиб, «Мустақил оилам келажагим пойдевори» номли оилавий болалар уйини ташкил этди.

Шавкат Мирзиёев дам олиш кунини оиласи билан бирга ўтказди.

Ҳалок бўлганларнинг 6 нафари болалар. Яна икки бола яраланган.

Мамлакатдаги оилаларнинг молиявий кўрсаткичлари Европа иттифоқидаги ўртача кўрсаткичдан салкам уч баравар яхшироқ.

Бунга суғориш насосидаги низо сабаб бўлгани айтилмоқда.

Аёлнинг соғлиғи кундан-кун ёмонлашиб, оғир хасталик туфайли тўшакка михланиб қолган.

Кўпчилик оилалар ташқаридан қараганда оиладек кўрингани билан ичи дарз кетган. Ўзаро муносабатларда бегоналик ҳисси яшайди. Қўполроқ айтганда, бир том остида яшашларигина уларнинг оила эканлигидан далолат беради.

Ижтимоий тармоқларда вояга етмаган бола билан қўпол муомалада бўлинганлиги акс этган видеотасвир тарқалганди. Ҳолат бўйича Тошкент шаҳар ИИББ расмий маълумот берди.

«Ўзбекистон Республикасининг айрим қонун ҳужжатларига ўзгартиш ва қўшимчалар киритиш тўғрисида»ги Қонун Президент томонидан имзоланди.

Мана бир неча ойдирки, олам ва одам ўзи кутмаган, тайёр бўлмаган оғир синовни енгиш учун суронли кураш олиб бормоқда. Жумладан, Ўзбекистон ҳам. Март ойида жорий этилган карантин талаблари босқичма-босқич енгиллаштирилаётган бўлишига қарамай ҳамон ўз кучида.

Биз журналистларга ҳам қийин: «Қонунларимиз мукаммал», деб ёзсак, ҳатто талабалар устимиздан кулишади, «…номукаммалроқ экан», десак депутатлар ва сенаторларимиз хафа бўлишади.

Бугун, 15 май куни, жаҳон миқёсида Халқаро оилалар куни (International Day of Families) нишонланади.

Бухоро вилоятининг Когон туманида қотиллик юз берди.

Мана яна ижтимоий тармоқларнинг бирида сурат. Болалар асфалтга онасининг суратини чизиб ўзи суратдаги «она»сининг қучоғида ётибди. Ҳатто онасининг ҳурмати учун оёқ кийимини сурат ташқарисига ечган. У пичирлайди: «ойижон», аммо совуқ асфалтдан садо чиқмайди.

Энг ёмони, улар фақатгина меҳмон эмас, баъзи оилаларда тўлақонли ҳукмрон ҳам...

Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёев раислигида 12 февраль куни маҳалла тизимини такомиллаштириш, маҳаллаларда тинчлик-осойишталикни мустаҳкамлаш, жиноятчиликнинг олдини олиш масалалари бўйича видеоселектор йиғилиши ўтказилди.

Видеоселектор шаклида ўтган йиғилишда кўп ва хўб яхши фикр-мулоҳазалар янгради. Айниқса, Бош вазир ўринбосари — Хотин-қизлар қўмитаси раиси Элмира Боситхонова куйиб-пишиб, таъбир жоиз бўлса, тўкилиб-тўкилиб гапирди. Дарҳақиқат, опанинг куюнганича бор экан.

Улфатчиликдан кайфи чоғдан-да чоғ бўлиб, билган-билмаган қўшиғини хиргойи қилганча бир-бир босиб кетаётган Юсуфбой боғча ёнидан ўта туриб беихтиёр серрайиб қолди.

Сўнгги пайтларда оилавий ажралишларга оид статистика рақамлари ташвишли тус олмоқда.

Италия — оилавий қадриятлар мамлакати. Агарда эр-хотин ажрашиб кетса, аксарият ҳолларда бутун мулк, уй-жой хотин ва болаларга қолади. Ўз-ўзидан аҳолининг камбағал қатлами қаторига кириб қолган эр камига собиқ оиласига алимент тўлашга ҳам мажбур.  

Британиялик 44 ёшли аёл 22-фарзандини дунёга келтирмоқчи.

Изоҳлар бир-биридан оғир, ўқиган саринг йиғлагинг келади. Биргина давлат ишида ишлайдиган ходимнинг турмуш ўртоғи «Ўғлим боғчада ўртоқларига "менинг дадам йўқ", дебди» дея изоҳ қолдирганининг ўзи бутун вазиятни рўй-рост кўрсатиб турибди.

Халқимизга  хос ва мос қалбда ўзгача бир илиқлик, кайфият уйғотиб, ҳаяжонга соладиган бир-биридан пурмаъно урф-одатларимиз бор.

«Роппа-роса саккиз йил аввал биз эгиз фарзандлар кўрдик, яна мен «Cloudability» асосчиларидан бири бўлдим. Уч ой олдин эса мен компаниянинг тўлақонли хўжайинига айландим. Уч ҳафта илгари эса эгизакларимиздан биридан ажралиб қолдик».

Яқинда ижтимоий тармоқларда тарқалган яна бир видеоролик кўпчилик, айниқса, эркакларнинг орини қўзғаб юборди.

Фарзанди Меҳрибонлик уйининг «тўлақонли тарбияланувчиси»га айланиши учун айрим оналар нима қилишмоқда денг?

Қизларни эрта эрга беришдан мақсад нима? Эрта буви бўлишми? Хўш, эрта буви бўлдингиз ҳам дейлик, ҳаётингизда қандай катта ўзгариш бўлди? Қизингиз озроқ шошмаганида, яхшироқ оила чиқарди балки. Ўқитганингизда, ҳунар ўргатганингизда, балки калтаклайдиган, ароқхўр эрга дуч келмасди. Ажрашган тақдирда ҳам ўз кунини ўзи кўриб кетарди.

Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги директори ўринбосари Саида Мирзиёева «Facebook»даги саҳифасида унга нима куч бағишлашини айтди.

Таълим муассасаларида ўқув машғулотлари ўз ниҳоясига етган бир пайтда ўтган ўқув йили сарҳисоб қилиниб, турли хил жиноятчилик, зўравонлик ҳолатлари таҳлил этилмоқда.

Оила – қўрғон. Бу қўрғоннинг қанчалик мустаҳкамлиги, аввало, шу ошённинг устунлари, яъни ота-онанинг қўлида. Оиланинг қувончи эса фарзанд, у меҳр-муҳаббат меваси, муқаддас ришталарини мустаҳкам боғлаб турувчи неъмат деймиз.

Японияда бутун бошли оилани ижарага олиш имконини берувчи сервис оммалашиб бормоқда.

Дастлаб бу одам билан учрашишни истамадим. Ич-ичимда сесканиш, қандайдир нафрат ҳисси пайдо бўлди. Баъзида кўнглингни аягинг, жирканч мавзулардан узоқда тутгинг келади. Лекин, бирибир қизиқиш устун келди ва... белгиланган вақти-соатида у билан кўришдим.

Бола ҳуқуқлари кафолатларини янада кучайтиришга оид қўшимча чора-тадбирлар тўғрисидаги Президент қарори қабул қилинди.

Кўпларнинг тасаввури шундай: вояга етмаган фарзандларининг таъминоти учун тўламаётган оталар оз эмас, бироқ болалари учун суд тартибида  алимент тўлашга мажбурланган оналар ҳам борлиги амалиётда йўқ даражада бўлса керак.

Куни кеча Олий суд раиси ўринбосари Х.Ёдгоров ва Республика хотин-қизлар қўмитаси раиси ўринбосари Г.Маруфова Қашқадарё вилоятида бўлиб, нотинч оилалар ва уларнинг муаммоларини ўрганиш ва яраштириш мақсадида очиқ мулоқот ва сайёр қабул ўтказишди.

Икки ёш— Муҳаммад Абдулазиз ва Ойдина ўзаро келишмовчиликлар сабаб 2018 йилнинг октябр ойида ажрашишган эди. Лекин йигит оиласини сақлаб қолишга ҳаракат қилиб, қизга қайтиб келишни таклиф этади.

Навоий шаҳридаги «Ёшлар маркази»да «Келин-куёвлар инновацион мактаби»нинг очилиш маросими бўлиб ўтди.

Миробод туманида жойлашган 214-мактабда таълим ва тарбия сифатини ошириш, ижтимоий маънавий муҳитни яхшилаш ҳамда мактабнинг техник базасини такомиллаштириш мақсадида “Мустаҳкам оила — бахтли мактаб” мавзусида “Очиқ дарслар фестивали” ўтказилди.

2018 йилда Россияда тузилган никоҳлар сони 2013 йилги кўрсаткичга нисбатан 21 фоизга камайган ва 967 мингтани ташкил этмоқда.

Сизнингча, эркак бўлмоқликнинг энг биринчи шарти нима? Турли даврлар учун бу шарт турлича бўлган ва (менинг фикримча) бугунги кунда эркак бўлмоқликнинг энг асосий шарти — аёлга ўхшаб қолмаслик (бўлиб қолгандай).

Тошлоқ туманида 70 та, Қувасой шаҳрида 23 та, Ўзбекистон туманида 18 та оила ўзаро яраштирилди

Ажралишлар кўп, статистика ёмонлашиб кетяпти, оила муқаддас, аммо ёшлар қадрига етмаяпти... Афсуски, эшитавериб меъдамизга тегиб кетган бўлса ҳам, бу сўзлар ҳақиқат ва улардан қочиб қутула олмаймиз.

«Оила» илмий-амалий тадқиқот маркази Ёшларнинг оилавий ҳаёт ҳақидаги тасаввурлари ва маънавий-психологик тайёргарлик ҳолати натижаларини эълон қилди.

Жорий йил давомида 24 минг 53 та оилаларнинг 18 минг 97 таси (75,2 фоизи) жамоатчилик вакиллари томонидан яраштирилди.

Мазкур мактабни очишдан асосий мақсад ёшларни оилавий ҳаётга тайёрлаш, бўлғуси келин-куёвларга ҳаётий тажрибалардан сабоқ бериш, уларнинг оилавий муносабатлар бўйича билим ва кўникмаларини оширишдан иборат.

2018 йилнинг 27-28 сентябрь кунлари Тошкент шаҳрида «Оилани мустаҳкамлаш ва ўсиб келаётган ёш авлодни тарбиялашда ўзини ўзи бошқариш органларининг роли» мавзуида халқаро илмий-амалий конференция бўлиб ўтади.

Оила қурган ёшлар ўртасида ажрашишлар сабаблари турли хил. Уларни ёзиб эслатиб, ўқитиб, қиммат вақтингизни сарфлатмай асосий масалага диққатингизни қаратмоқчиман.

Ўзбекистоннинг дунёга очиқлик ва шаффофлик, халқаро демократик андозаларга амал қилаётган сиёсати Ғарб давлатларининг бир жинсли муносабатларни қонунийлаштириш сиёсати билан тўқнашмоқда. Юртимизда Ғарбнинг бу ахлоқсизлиги илдиз отишининг олдини олишимиз шарт.

«Оила» маркази республикада 2019 йилда ва кейинги йилларда Халқаро оила кунини нишонлаш тўғрисидаги ҳукумат фармойиши лойиҳасини 2018 йил 1 сентябрга қадар Ўзбекистон Республикаси Вазирлар Маҳкамасига киритиши керак.

Ўзбекистон Республикаси Президентининг «Ҳар бир оила – тадбиркор» дастурини амалга ошириш тўғрисида»ги қарори қабул қилинди. Унга кўра, мамлакатимизнинг ҳар бир туман ва шаҳрида, энг аввало, олис ва табиий-иқлим шароити оғир ҳудудларда аҳолининг моддий шароитларини тубдан яхшилаш, турмуш тарзи сифати ва даражасида сезиларли ижобий ўзгаришлар амалга оширилишини таъминлашга қаратилган «Ҳар бир оила – тадбиркор» дастури амалга оширилади.

Бироқ худди шу муаммо оилаларимизга кириб келаётганидан ташвишдамиз. Айниқса, эрлари давлат органларида, турли вазирлик ва идораларда ишлайдиган аёлларнинг дардига қулоқ тутилса муаммонинг кўлами яққол намоён бўлади.

Дунёнинг турли бурчакларида одамларнинг яшаш тарзи, жумладан, эр-хотин, қайнона-келин муносабатлари турфа хил бўлиши табиий бир ҳолдир.

Оила институтини мустаҳкамлаш соҳасида кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг малакасини ошириш бўйича махсус ўқув курслари ташкил этиш тўғрисидаги Ҳукумат қарори қабул қилинди.

Хотиним менга кўпинча «Нега бунча кўп ичасиз?» демоқчи бўлгандек туюлади. Бу бефаросат билмайдики, мен шу пайтгача бирон марта ўзим учун ичмадим. Ҳамиша оилам, жамият, инсоният, келажак учун ичаман.

Бу бизнинг уйимиз эмас. Бувам билан бувимники. Дадам келиб қолармиканлар, деб кутиб ўтирибман. Жудаям соғиндим...

Ҳозирда гумонланувчи қўлга олинган бўлиб, ҳолат бўйича вилоят прокуратураси томонидан Ўзбекистон Республикаси Жиноят Кодексининг 97-моддаси, 2-қисми билан жиноят иши қўзғатилиб, тергов ҳаракатлари олиб борилмоқда.

Тахминларга кўра, газ жиноят изларини яшириш ва ёнғин келтириб чиқариш учун ёқиб кетилган бўлиши мумкин. Рўй берган ҳодиса юзасидан тез орада ички ишлар органларидан маълумот олиб, бу ҳақда сизга хабар берамиз!

Алиментлар тўланишини таъминлаш мақсадида Жиноят кодекси шахс моддий зарарни қоплаган тақдирда, уни жавобгарликдан озод қилиш тўғрисидаги қоидалар билан тўлдирилмоқда.

Профессор Лори Крамернинг сўзларига кўра, 3 ёшдан 7 ёшгача бўлган ака-ука опа-сингиллар соатига ўртача 3,5 марта жанжал қилишади. Шунга қарамай, меҳрибон ака-ука ва опа-сингиллар дунёда хайрия ва хайрли ишларни ривожлантиришга ёрдам беради.