Ikkinchi jahon urushi yillarida Buxoro o‘zining 55 449 nafar asl farzandini frontga jo‘natgan. Shundan 176 nafari xotin-qizlar bo‘lgan. Ularning 28 146 nafarigina o‘z yurti omon qaytgan. Olovli jang maydonlarida 27 303 buxorolik Ikkinchi jahon urushi qurboniga aylangan.

O‘tgan yili ham shunday bo‘lgandi.

Ikkinchi jahon urushi odamlar hayotiga, o‘y-fikrlari va kundalik turmushiga qanday ta’sir qilganini frontdan kelgan xatlar orqali ham his qilish mumkin.

Yurtimizda Xotira va qadrlash kuni keng nishonlanmoqda. Ikkinchi jahon urushi qatnashchilari rag‘batlantirilib, salomatligiga alohida e’tibor qaratilmoqda.

Avvalroq. Qirg‘iziston OAV mamlakat prezidenti Sadir Japarovning Rossiyaga uchib ketgani va uni Moskvada Rossiya TIV rahbari o‘rinbosari Mixail Gluzin kutib olgani xabar qilingan edi.

Bu haqda Mudofaa vazirligi xabar bermoqda. 

«Xabar.uz» Toshkent muzeylari faoliyati, eksponatlari haqida maqola va fotolar berib borishni davom ettiradi.

«Ikkinchi jahon urushi qatnashchilarini rag‘batlantirish to‘g‘risida»gi Prezident farmoni qabul qilindi.

Ishonuvchan xalq Gitlerni hokimiyatga ko‘tardi va uning g‘oyalari ortidan Ikkinchi jahon urushini boshladi. 1945 yil boshida Germaniya urushni boy bergan bo‘lsa-da, nemis xalqi hamon o‘zining dohiyiga ishonar, tasavvurda u qandaydir mo‘jiza ko‘rsatishga qodir shaxs edi. Shu yerda bir savol tug‘iladi. Gitlerga bu darajadagi ishonch nimaning mahsuli?

Varshava Ikkinchi jahon urushida o‘ziga Germaniya yetkazgan zararni hisoblab chiqdi.

Urushda eng muhim nuqta – bu dushman harakatlaridan oldindan voqif bo‘lish. Tabiiyki, bunda asosan razvedka ma’lumotlariga tayaniladi. Ikkinchi jahon urushi tom ma’noda razvedka urushi ham edi. Chunki urushning asosiy ishtirokchilari bo‘lgan Sovet Ittifoqi, AQSh, Germaniya va Buyuk Britaniya armiyasida o‘z davrining eng kuchli razvedka agentlari bo‘lib, ular dushmanning bo‘lajak harakatlari haqida Bosh shtabga ma’lumot yetkazib turgan.

Mamadali Topvoldiyevning muzeyida uning orden, medallari, faxriy yorliqlar, ro‘zg‘or buyumlari, yozishmalari, shaxsiy kiyimlari, qurollar, urush haqidagi adabiyotlar jamlangan.

Prezident Shavkat Mirziyoyev Toshkent shahri Olmazor tumanining Achaobod mahallasida istiqomat qilayotgan Ikkinchi jahon urushi qatnashchisi Appanov Abbos ota xonadonida bo‘ldi.

Rej shaharchasidagi portlash oqibatida olti kishi jarohat olgan, bir kishi halok bo‘lgan.

Bu haqda tarixchi Jeyms Xollandga asoslanib Daily Express nashri xabar bermoqda.

Yaqinda Bahrom boboning ham holidan xabar olinib, Prezident tabrigi yetkazilgandi.

Ikkinchi jahon urushi insoniyat tarixidagi eng qonli mojaro bo‘lib, 1939-1945-yillarda taxminan 50-85 million odamning hayotiga zomin bo‘lgan.

Ob’yektning boshlang‘ich narxi 400 ming funt sterling.

5,4 tonnalik bombaning tarkibida 2 400 kilogramm portlovchi modda bo‘lgan.

Kunchiqar yurtda Ikkinchi jahon urushi qurbonlari xotirlandi.

Rossiya davlat rahbari katta matbuot anjumanida jurnalistlarga va’da bergandi.

U uchrashuv paytida tibbiy niqob taqmagan, ijtimoiy masofa ham saqlamagan.

Yangi topilgan ma’lumotlarga ko‘ra, 1 million 951 mingga yaqin kishi urushga safarbar etilgani aniqlandi. Shuningdek, 200 mingdan ziyod askar va ofitserlarimiz jangovar davlat mukofotlari bilan taqdirlangani hujjatlar orqali o‘z tasdig‘ini topdi.

Bu achchiq gapni menga to‘qqizinchi sinfda jahldor matematika o‘qituvchimiz aytgandi.

75 yil avval Ikkinchi jahon urushi yakunida natsistlarning taslim bo‘lish jarayoni aks etgan suratlar paydo bo‘ldi. Bu suratlarni «Mail Online» nashri e’lon qilgan.

Prezident Shavkat Mirziyoyevning «Ikkinchi jahon urushi qatnashchilarini rag‘batlantirish to‘g‘risida» farmoni e’lon qilindi.

«Yuksalish» umummilliy harakatining faoli, Navoiy viloyati adliya boshqarmasi xodimi  Jonibek Shuhratov «101 vatandosh izidan» ekspeditsiyasini tashkil qildi.

Samarqandda Ikkinchi jahon urushi davrida yuz bergan tarixiy voqealar haqida hikoya qiluvchi hujjatli kinoasarni suratga olish ishlari boshlandi.

Maktub matniga ko‘ra, nemis harbiylari SSSR ustidan g‘alaba qozonishiga umuman shubha qilishmagan.

Rossiya federal xavfsizlik xizmati Ikkinchi jahon urushi davrida gitlerchilar tomonidan o‘ldirilgan Yeyskdagi bolalar uyining 214 nafar tarbiyalanuvchisi haqidagi ma’lumotlarni oshkor etdi.

Respublika sobiq ittifoqning bir qismi bo‘lgan paytlarni prezident uqubatlar, iqtisodiy tanazzul va erkinlik cheklangan davr deya atadi.

Ikkinchi jahon urushi boshlanganiga 80 yil to‘lishi munosabati bilan bugun, 1-sentyabr kuni Polshada o‘tkazilgan tadbirda qatnashgan GFR prezidenti Frank-Valter Shtaynmayer urush yillaridagi jinoyatlar uchun Germaniya javobgarlikni o‘z zimmasiga olishini ta’kidladi.

AQShdagi mashhur bir kinosayt tanqidchilari urush haqidagi eng yaxshi filmlar reytingi (TOP-10)ni tuzishdi.

Fransiya prezidenti Emmanuel Makron Moskvadagi tantanalarda qatnashish niyatini bildirgan.

«Sevimli» telekanali orqali efirga uzatiladigan Farhod Abdullayev bilan «Eslab» ko‘rsatuvining ijodkorlari Qarshi «Vatanparvarlar» bog‘iga tashrif buyurdi.

Ikkinchi jahon urushi qatnashchilarini rag‘batlantirish to‘g‘risida Prezident farmoni e’lon qilindi.

Germaniyaning Frankfurt shahrida ikkinchi jahon urushidan qolgan bomba portlatildi. Mayn daryosi tubida bomba topilgandan so‘ng avval yon-atrofdagi ulardan 600 kishi evakuatsiya qilindi.

Mudofaa vazirligi «Ikkinchi jahon urushidagi G‘alabaning 75 yilligini nishonlashga tayyorgarlik ko‘rish va o‘tkazish to‘g‘risida»gi Prezident farmoni loyihasini ishlab chiqdi.

Avstraliyaning Nyukastl shahrida Ikkinchi jahon urushidan qolgan o‘q-dorilar portlab ketishi oqibatida ikki kishi yaralandi.

Fransiyada qurilish maydonida Ikkinchi jahon urushidan qolgan bomba topildi.

«Korzinka.uz» supermarketlar tarmog‘i rahbari, tadbirkor Zafar Hoshimov o‘zining Telegrammdagi kanalida ushbu Vatandoshlarimiz jasorati bu tariqa abadiylashtirishida hissa qo‘sha olganidan juda mamnun va mag‘rur ekanini bildirdi.

Ikkinchi Jahon urushida fashizmga qarshi kurashda qatnashgan o‘zbekistonliklar nomini abadiylashtirishga bag‘ishlangan film «101» nomli roman asosida suratga olinadi.

AQShning Texas shtatiga qarashli Byurnet shaharchasida Ikkinchi jahon urushidan qolgan «Douglas C-47» rusumli samolyot parvozga shaylanayotib qulagan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh.Mirziyoyev bugun, 31-may kuni «Ikkinchi jahon urushida fashizm ustidan qozonilgan g‘alabaga O‘zbekiston xalqining qo‘shgan munosib hissasiga bag‘ishlangan kitob-albomni nashr etish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi farmoyishni imzoladi.

Bu xabarni eshitib bolalar o‘sha tomonga ildamladi. Sodiqjon razvedkachilarni ko‘rishni ko‘pdan orzulardi. Qarasa ular orasida o‘qituvchisi ham bor ekan. Sevinib ketdi. «Ustoz! Assalomu alaykum, ustoz!» deya oldiga yugurib bordi.

Ko‘pchilik Ikkinchi jahon urushini bir tarafdan Sovet ittifoqi, AQSh, Buyukbritaniya va ikkinchi tarafdan Germaniya, Italiya, Yaponiya o‘rtasidagi muhoraba deb o‘ylaydi. Tarixga qiziquvchilargina yana bir nechta davlat u yoki bu tarafda turib urushganini eslay oladi.

Moskvada Ikkinchi jahon urushida qozonilgan g‘alabaning 73 yilligi munosabati bilan G‘alaba paradi bo‘lib o‘tmoqda.

9-may — Xotira va qadrlash kuni. Fashizm ustidan qozonilgan g‘alaba nishonlanadigan kun. Ikkinchi jahon urushida halok bo‘lganlar xotirlanadigan, hayotlari qadrlanadigan kun. Quyida e’tiboringizga 9 may uchun tayyorlangan videorolikni havola etamiz.

Ikkinchi jahon urushi xalqlar tarixida o‘chmas, asoratli iz qoldirdi. Sovuq urush changalidan yurtimiz ham chetda qolmadi: millionlab o‘zbek yigitlari, bo‘z o‘g‘lonlar jang maydonlarida jon olib jon berdi, necha yuz minglab xonadonlar huvillab qoldi...

Tadbirda viloyat hokimiyati va jamoatchilik vakillari, Samarqand qishloq xo‘jalik instituti professor-o‘qituvchilari hamda bir guruh faollar ishtirok etishdi.   

Bugun urush yillarining yorqin xotiralarini uyg‘otuvchi sahna ko‘rinishlari namoyish qilinmoqda, qo‘shiqlar kuylanmoqda, tadbirlarga o‘sha kunlar, g‘alaba onlari ruhi singdirilmoqda — ammo «qizil» mafkura emas! Chunki bu «qizil» mafkura g‘alabasi emas, yosh jonini fashist o‘qiga tutgan, hozirda davramiz to‘rida o‘tirgan mana shu bobolarimiz g‘alabasi! 

Ikkinchi jahon urushida ayollar ham erkaklar bilan yelkama-yelka mardonavor jang qilishgan. Minglab xotin-qizlar jangohlarda jasorat ko‘rsatib, boshqalarga ibrat bo‘lishgan. Ana shunday mard ayollardan biri jizzaxlik aloqachi Zubarjad Bektagirova bo‘ladi.

Yelizaveta Shillerning peshonasiga ham urush mashaqqatlari, asirlikning chidash og‘ir bo‘lgan qiyinchiliklari yozilgan ekan. Fashistlar u yashayotgan qishloqni avvaliga ostin-ustun qilishadi. So‘ngra kattalarni alohida,  bolalarni esa alohida qiynoqxonalarga joylashadi.

Toshkent shahridagi Inha universiteti (IUT)da 9-may — Xotira va Qadrlash kuni hamda Ikkinchi jahon urushida qozonilgan g‘alabaning 73 yilligiga bag‘ishlangan «Besh avlod uchrashuvi» ma’naviy-ma’rifiy tadbir o‘tkazildi.

9-may – Xotira va qadrlash kuni munosabati bilan yurtimizda Ikkinchi jahon urushining har bir qatnashchisi, front orti mehnat faxriylari holidan xabar olinmoqda, ularga hurmat-ehtirom ko‘rsatilmoqda.

Tadbir davomida urush qatnashchilariga Prezident sovg‘asi topshirilib, Prezident tabrigi o‘qib eshittirildi.

1945-yil 20-noyabrda Germaniyaning Nyurnberg shahrida Uchinchi reyxning yuqori martabali rahbarlari ustidan sud jarayoni boshlangan edi. 

Jomolungmada ingliz alpinisti Jorj Li Mellorining jasadi topildi. U va sherigi Endryu Irvayn 1924-yili qor bo‘roni tufayli yo‘qolib qolgandi.

Xalqimizda «Birovning nonini tuya qildi» degan gap bor. Osmondan olinmagan. Taqsimotda otam «menga eng kattasini bering» deb janjal qilarkan. Qorni nonga to‘ymagan bolaning bu kichkinagina erkaligini o‘ylasam, har safar ko‘nglim bir gaz cho‘kadi.

Zangiota tumanining Xonobod mahallasida Zulfiya Zokirova degan ayol yashab o‘tgan. Shu ayolning besh o‘g‘li frontdan qaytmagan ekan: Xolmatov Isoqjon, Xolmatov Ahmadjon, Xolmatov Mamajon, Xolmatov Vahobjon, Xolmatov Yusufjon. Zulfiya aya urush boshlanganda oiladagi barcha erkaklarni frontga jo‘natib, qayinsinglisi hamda to‘rt kelini bilan qolgan.

Эвакуация Берлинда уруш давридаги Британия бомбалари топилгани сабабли амалга оширилаётгани маълум қилинган.

G‘alabaga o‘z hissasini qo‘shgan, Vatanimiz mustaqilligi uchun jonini, kuch-quvvatini ayamagan har bir faxriy, har bir kishi xotirasi abadiylashtirilishi, ularga munosib hurmat-ehtirom ko‘rsatilishi ta’minlanadi.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev bugun, 16-aprel kuni «Xotira va Qadrlash kuniga tayyorgarlik ko‘rish va uni o‘tkazish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarorni imzoladi.

Ana shu ikki millat bilan assimilyasiyaga kirishgan buxorolik va toshkentliklar orasida Shukurjon va Mansurjon ismlari oz bo‘lmagan. Bu kishi ismlarining o‘zbek va tatar-boshqird tillarining yaqinlashishi (assimilyasiyasi) natijasida Shukurzyan va Mansurzyan bo‘lib ketgan bo‘lishi tabiiy. Shunday ekan, o‘zbek o‘g‘loni Shukurjon Mansurjonov taqdir taqozosi bilan Aleksandr Matrosov bo‘lib ketgan desak, balki xato bo‘lmas.