Biolog olim va yozuvchi Baxtiyor Abdug‘afur bilan suhbatda otdan tushsa-da, egardan tushgisi kelmayotgan siyosatdonlardan tortib ilm-fanning «qizil chiziqlar»iga qadar – turli masalalar muhokama qilingan

Biroq, ro‘za tutish (yoki diyeta sabab ma’lum vaqt och yurish) yurak-qon tomir kasalliklari xavfini kamaytiradi.

Loqaydlik eng katta jinoyat aslida. Bugun 120 su – qiziqarli, g‘ayritabiiy, va kulguli xabarlar yoritiladigan saytda ketma-ketlikda uchta xabar o‘qidim.

Avvalroq mahallalarda yana ikkita lavozim joriy etilgani xabar berilgandi.

O‘tgan yilning dekabr oyida «Lolitto kuyib o‘l», degan soddagina kelinchakning videosi internetni portlatdi. Dastlab bu qizni hamma sodda kelinchak, deb o‘ylashdi. Keyin birin-ketin uni parodiya qilib chiqishdi. Bunga ham chidash mumkin edi. Axir parodiya janri mavjud.

«Singan oynalar» nazariyasi haqida.

Yaqinda ijtimoiy tarmoqlarda voyaga yetmagan shaxs bilan IIO xodimi o‘rtasidagi og‘zaki mojaro aks etgan video tarqaldi va turli muhokamalarga sabab bo‘ldi.

Tepadan pastga emas, pastdan tepaga qarab quriladi.

O‘zbekistonda so‘nggi yillarda olib borilayotgan tizimli islohotlar inson qadrini ulug‘lash, oddiy qilib aytganda, har bir fuqaroning farovon hayot kechirishi uchun imkon qadar ko‘proq qulaylik yaratishga qaratilgan.

Joriy yil 10-avgust kuni Vazirlar Mahkamasining «Ixtirochilik va ratsionalizatorlik faoliyatini qo‘llab-quvvatlash chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi qarori qabul qilindi.

Professor, siyosiy fanlar doktori Sayfiddin Jo‘rayevning har qanday sharoitda inson ozodligi va erkin faoliyati, jamiyat barqarorligi va davlat rivoji uchun «davlat organlari o‘z faoliyatini inson va jamiyatning tinchligini ko‘zlab amalga oshirishi» nazarda tutiladigan qoida Konstitutsiyaga kirishi zarurligi haqidagi fikrlari.

Keksalar haqida gap ketganida uyning to‘rida, oyog‘ini uzatib, ko‘k choyini ichib, nevaralar qurshovida  o‘tirgan nuroniy otaxonu onaxonlar ko‘z oldimizda gavdalanadi.

Hozirgi global, xususan, global isish, yo‘qolayotgan flora va faunaga be’etibor bo‘lmagan do‘stlarim ko‘pchilikni tashkil qiladi.

Bunday xabarlarni eshitib, odamning ko‘ngli buzilib ketyapti. Bu hali daragi bizgacha yetib kelganlari. Yana qanchasi bosti-bosti bo‘lib ketyapti ekan?  Jazosizlik — sukut natijasi.

Joriy yilning yanvar oyida Jahon bankining kam ta’minlanganlik va tenglik bo‘yicha guruhi tadqiqotchisi Uilyam Seiz (William Seitz) O‘zbekistondagi ichki migratsiya va arzon uy-joy bilan ta’minlanish holati bo‘yicha o‘tkazilgan tadqiqotini e’lon qilingan edi.

Sayyoramizda shiddat bilan yoyilayotgan balo – koronavirus insoniyat oldiga bir qancha savollarni qo‘yib turibdi shu tobda. Birinchi savol: virusning yo‘li to‘sildimi?

Keyingi paytlarda biror mutasaddi yoki partiya rahbarimi, vakilimi tomonidan tushirilgan «qovun»larga ko‘nikib ham qoldik hisob. Ularning bir-biridan ajib bayonotlari kinoya-yu kulgular bilan qorishgan holda ijtimoiy tarmoqlarni kezib yuribdi hamon.

U barcha narsaga o‘z kuchi bilan erishadi, o‘qishga kiradi, ish topadi, qiynaladi, to‘rvasini sudrab, ijarama-ijara yuradi. Yana kamiga uylanib, ikki-uchta («undan ko‘pini zamon ko‘tarmaydi» deb o‘ylaydi) farzand orttiradi. Tinimsiz ishlaydi. Bir nimali bo‘larman deb, tirishaveradi.

Mentalitetimizda «aka-ukachilik» fenomeni alohida o‘rin kasb etadi. Akasi kattaroq davlat xizmatida yoki kuchishlatar tizimlarda ishlaydigan Shodivoy, bosar tusarini bilmay qoladi. Mashinasini xohlagan tezligida haydaydi, qizil chiroq u uchun emas, akasi katta ishda ishlamaydiganlar uchun yonadiganday go‘yo.

Dunyoning ishlari  qiziq. Bitta taklif aytib, internet segmentida «yulduz»ga aylansa bo‘ladigan davrga ham yetib keldik.

Sizningcha, erkak bo‘lmoqlikning eng birinchi sharti nima? Turli davrlar uchun bu shart turlicha bo‘lgan va (mening fikrimcha) bugungi kunda erkak bo‘lmoqlikning eng asosiy sharti — ayolga o‘xshab qolmaslik (bo‘lib qolganday).

O‘ylab ko‘rsam, ishga kirmoqchi  bo‘lgan oliy ma’lumotlarni ayollarning aksariyati bunday holatga umrida bir marta bo‘lsa ham duch kelgan. Xo‘sh, rahbarlar ayollarni ishga olishdan nega bunchalik cho‘chishadi? Erkaklar bajargan ishni ayollar eplolmaydimi?

Barchaning yaxshi yashagisi keladi. Yaxshi hayot esa o‘zi kelmaydi. Unga fidoyilik, mehnat va matonat, ilm hamda muhabbat bilan erishish mumkin. Quyida sizga hikoya qilmoqchi bo‘lgan millatning buguni «yo‘qdan bor bo‘lgan» deyiladi.

«Kichkina tabib» nomli o‘zbek filmini eslaysizmi? Boy va mansabdor Shuhrat Shodmonovning uyida bir soqov xizmatkor yuradi. Bo‘layotgan ayrim jinoyatlarni ko‘rib ham gapirmay yuradi. Bir kuni yolg‘iz qolib o‘kirib-o‘kirib, o‘ksib-o‘ksib, qo‘llarini ko‘kragiga urib-urib yig‘laydi. «Tilim bor, lekin gapirolmayman, gapirmaslikka so‘z berganman, qasam ichganman, nima qilay?», — deb uvvos soladi.

Jamiyatga aylanmasak, to‘g‘risini aytganda, hech qayerga borolmaymiz. Jamiyat ichidagi turfa guruhlar o‘zaro kelishib, ushbu umumiy uyda birgalikda yashash qoidalarini ishlab chiqmasa... bir joyda depsinib turaveramiz — barcha kuch, vaqt va iqtidor ma’nosiz (ma’noli bo‘lsa mayli edi) tortishuvga, huquqlarni talashishga ketib qoladi.

Ro‘mol kimningdir shunchaki injiqligi emas,balki jamiyat ichidagi katta bir toifa fuqarolarning e’tiqodi taqozosidir. E’tiqod esa yuzaki bir narsa emas, balki chuqur, shaxsiyatning ma’naviy dunyosini belgilovchi jihatdir. Shu bois har bir kishining e’tiqodi, u xoh dahriy, xoh musulmon bo‘lsin, hisobga olinmog‘i lozim.

Ayol bu haqda politsiyaga xabar berdi. Omadsizligidan xafa bo‘lib, ancha aziyat chekdi. Chunki o‘sha pulni orttirish uchun deyarli yarim yil mehnat qilgandi. Ammo bir necha kun o‘tsa ham politsiyadan xabar bo‘lmagach, hamyonidan umidini uzdi.

Xo‘sh, do‘ppini bir chetga qo‘yib mulohaza qilib ko‘rsak. Bizning jamiyatimizda ilmning keng yoyilishi yo‘lida uchrayotgan asosiy muammolar nimada?

«Тўрт ўғлимни институтга жойладим, тўрталаси ҳам олий маълумотли мутахассис», — дея мақтанади бир отахон. «Ўша фарзандларингиз қаерда  ишлаяпти?», — десам, ҳеч иккиланмай: «Тўртови ҳам Россияга ишга кетган. Иккитаси дачада назоратчи, иккитаси дом қуради. Анчагина «кўки»дан юбориб туради, қурган кошоналарини кўрсангиз, оғзингиз ланг очилиб қолади», — деб қаддини керади.

Hech kim fizik yo ximik, yo biolog yo tarixchining loyihasi amalga oshishi uchun biror so‘m hadya yoki qarzni qo‘liga tutqazmaydi. Yo‘q, hamma «Pulim ikki hissa ko‘paysin», deydi. Hech kim, masalan, Beruniyning hali chop etilmagan kitoblarini nashr qildirish uchun shu paytgacha biror so‘m bergan emas, bermaydi ham.

Shunday davlat tashkilotlari borki, ishga kirish uchun aqlingiz zaif yoki giyohvand emasligingizni, biror teri-tanosil kasaliga chalinmaganingizni tasdiqlaydigan tibbiy ma’lumotnoma taqdim etishingiz shart.

Ўрганишлар натижасида қайта-ҳисоблар амалга оширилиб, мазкур қарздорлик бекор қилинди ва «Электроҳисоб» дастуридан чиқарилди.

Бироқ фарзандларининг алоҳида уй-жойлари бўлсада, отасини ўз қаровига олишдан бош тортган. Яна бир фарзанди — Акина Олмосова эса отасига ўз уйидаги эски ҳаммомдан жой берган.

Mana o‘n yetti yildirki onaxon uyidan harbiy libosda chiqib ketgan o‘g‘lini kutadi. Mana o‘n yetti yildirki farzandi vafot etgan vaqtida undan ortda qolgan, lekin otasini ko‘rishga ulgurmagan o‘sha paytdagi bir yarim yoshli qizaloq — bugun 19 yoshga kirgan o‘g‘liga quyib qo‘yganday o‘xshaydigan nabirasi bilan ovunib kenjatoyini kutadi.

Fuqarolar, nodavlat notijorat tashkilotlari, shu jumladan diniy tashkilotlar hamda fuqarolik jamiyatining boshqa institutlari huquqbuzarliklar profilaktikasi va jinoyatchilikka qarshi kurashishdagi faol ishtiroki uchun moddiy va boshqa tarzda rag‘batlantiriladi.