Чинакам ҳур жамият учун эркин оммавий ахборот воситалари сув билан ҳаводек зарур. Бу ҳақда Германия ташқи ишлар вазири Анналена Бербок Бонн шаҳрида бўлиб ўтаётган глобал медиафорум иштирокчиларига йўллаган мурожаатида таъкидлаган.

Мақола орқали матбуотга эътибор қай аҳволда эканлиги ҳақида фикр билдирмоқчи эмасмиз. Биламиз, босма нашрларнинг кўпчилиги қийин шароитда.

Ўзбекистон журналистика ва оммавий коммуникациялар университети (ЎзЖОКУ) ректори Шерзодхон Қудратхўжа «Sof.uz» интернет-нашри ва «Анорбанк» ўртасидаги ҳолат бўйича ўз фикрини билдирди.

Барчамиз демократия деб аталган буюк мактабнинг ўқувчиларимиз.

Тошкентдаги халқаро иқтисодий форумда нутқ сўзлаган президент Шавкат Мирзиёев ОАВ эркинлиги масаласига эътибор қаратди. 

Хориж медиаэкспертларининг назарий талқинларига кўра, ҳар қандай пресс-релиз уч асосга таянади.

Ўз фуқаролари қўшни мамлакатлар халқлари қандай яшаётганини билишлари КХДРдаги сиёсий барқарорлик учун қанчалик хавфли эканини Ким Чен Ин яхши тушунади.

Телевидениеда фақат бачкана мақтовлар, газеталарда эса фақат «жаннатдан хабарлар» ёритилар эди. Бу кулгулидир ҳозир, лекин афсуски, ҳолат айнан шундай эди. Давлат аҳолига керакли маълумотни эмас, балки ўзи тўғри деб билган маълумотларни узатиш билан шуғулланган.

Ўтган уч йил давомида, босма нашрлар даври ўтди, деган иддаолар жуда кўп бўлди. Ижтимоий тармоқларда, ҳар қандай ахборот тезкор тарзда интернет орқали етказиб берилаётган бугунги кунда матбуот керакми ёки керак эмасми, қабилидаги баҳс-мунозаралар қизигандан қизиди.

Кейинги пайтларда ўзимга ўзим «Журналист ким ўзи?» деган саволни кўп берадиган бўлдим. Бироқ жавобини ҳануз тополмайман. Гўёки ҳамма нарса алғов-далғов бўлиб кетгандек туюлади менга. Ҳеч ким ўз ўрнини билмай қўйгандек.

АҚШ президенти Дональд Трамп хорижга сафарларида унга тинмай Америка ОАВлари ўз мамлакатини ёмон кўришлари ҳақида гапиришларини айтди.

Ўтган йиллар давомида ўзбек матбуотининг ва журналистларнинг обрўсини тушириб юборган энг катта иллат – мақтов, маддоҳлик бўлди. Шунинг касрига бугун кўпчиликда матбуотга ишонч йўқ. Шунинг касрига бугун матбуот ёруғликка чиқишга қийналиб ётибди.

1997 йил 15 январь куни Прагада Ўзбекистоннинг биринчи президенти Ислом Каримовга «Озодлик» радиосининг мухбири томонидан мана бундай савол берилади: «Демократия ва эркин матбуот қандай бўлмоғи лозим?»

Ахборот ва оммавий коммуникациялар агентлиги томонидан «ОАВ соҳасида миллий қонунчиликни янада такомиллаштиришнинг долзарб масалалари» мавзусида республика конференцияси ўтказилмоқда.

Бугун сўз айтгич кўп. Бугун маҳалла оқсоқоли тинмай неъматларни исроф қилмаслик ҳақида гапиради. Бугун имомлар иймон-эътиқоддан маъруза ўқийди. Бугун муаллимлар тўғриликдан дарс беради. Бугун журналистлар турли мавзу ва мазмунларда, оҳангжамосини келтириб, узундан-узун мақолалар ёзишади… Аммо сўзлар нишонга тегмайди!

Мажбурий обуна ёмон! Унга қаршиман! Лекин нега бизда ихтиёрий обуна йўқ? Нега ҳеч ким бу савол устида бош қотирмайди ҳам? Мен анчадан бери ўйлайман ва икки асосий сабабни кўраман.

Тиниб-тинчимас Аҳадхон Абдуҳамидов яна бир хайрли ишга қўл урсами?! Ўзи таъсисчи бўлган Косонсойдаги «Заковат» нашриёт уйига лизинг шартномаси асосида 313 минг 800 АҚШ долларига тенг босмахона ва қадоқлаш жиҳозлари олиб келиб ўрнатди. Шундай қилиб, Наманган вилоятидаги босма нашрлар таҳририятларининг бошқа минтақаларга боришига эҳтиёж қолмади.

Иш ташлаш сабабли Грецияда радио ва телевидение янгиликлар дастурлари ишламаяпти, аксарият сайтлар янги контент билан тўлдирилмаяпти.

Демократик йўл билан сайланган ҳеч бир амалдор, у президент ёки губернатор бўладими, уни матбуот мақташини, газеталарда ўзига ёқадиган сарлавҳалар чиқишини кутмаслиги керак», — деди у Вашингтондаги Иқтисодий клубдаги чиқишида.

Бундан бир неча кун аввал юртимизда Матбуот ва оммавий ахборот воситалари ходимлари куни нишонланди. Ушбу кунда мен ҳам ўзгача ҳаяжонланаман, журналист дўст ва танишларимни байрамлари билан табриклайман.

Аслида қандай китоб ўқиш, қайси газета ёки журналга ёзилиш ҳар кимнинг шахсий танлови. Бироқ юқорида келтирилган ҳолатлар мавжудлиги учун ҳам бу жараёнга давлат аралашишга мажбур бўлаётир.

Ўзбекистон Президентининг матбуот котиби Комил Алламжонов Давлат раҳбарининг ҳудудларга ташрифидан сўнг интернет нашрларида эълон қилинган айрим хабарларга муносабат билдирди. У бу борадаги мулоҳазаларини «Facebook»даги саҳифаси орқали, жонли эфирда билдирган.

Журналистнинг биргина айби бор – сукут сақлашни билмайди.  Жонини хатарга қўйиб, ҳақиқатни ошкор қилган журналистнинг мақсади – ноҳақликка чек қўйиш, холос. Ҳақиқатни айтиш ёки журналистика жиноятми?

Ўтган даврда фақат умид қилмадик, тегишли идораларга мурожаат қилдик, бироқ ҳаммаси фойдасиз бўлмоқда. Қисқаси, қачон Қибрай ёки Зангиота туманида «Камолот уйи» қурилса, навбат бўйича уй олишимиз «тушунтирилади».

Айтиш керакки, Исмоил Жўрабеков 1994-1998 йилларда Ўзбекистон қишлоқ ва сув хўжалиги вазири сифатида фаолият кўрсатган. У 2000-2004 йилларда аграр масалалар бўйича давлат маслаҳатчиси лавозимида ишлаган.