Buxoro viloyatida 829 ta madaniy meros ob’yekti davlat muhofazasiga olingan: 287 ta arxeologiya yodgorliklari, 508 ta arxitektura,  17 ta monumental hamda 17 ta diqqatga sazovor joylar shular jumlasida

Hukumat qarori bilan respublika hududida joylashgan binolar devorlarida ishlangan 160 ga yaqin mozaika kompozitsiyalari Moddiy madaniy merosning ko‘chmas mulk ob’yektlari milliy ro‘yxatiga kiritildi.

Dastlabki hisob-kitoblarga ko‘ra, madaniy meros ob’yektiga 14 mlrd so‘m miqdorida moddiy zarar yetkazilgan.

Ushbu kelishuv O‘zbekiston va AQSh o‘rtasida muzey ashyolari va madaniy boyliklarning noqonuniy aylanishining oldini olish va qaytarish bo‘yicha hamkorlikni rivojlantirish uchun asos bo‘lib xizmat qiladi.

O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, saqlash va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyatining (WOSCU) Samarqand shahrida bo‘lib o‘tayotgan «O‘zbekiston madaniy merosi – Yangi Renessans asosi» VII Xalqaro kongressi ishtirokchilari tomonidan O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevga murojaat qabul qilindi.

Samarqandda o‘tayotgan O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, saqlash va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyatining VII Xalqaro Kongressi shu vaqtgacha loyihada ishtirok etmagan davlatlar, manzillarni jalb qilishga alohida e’tibor qatarmoqda.

«O‘zbekiston madaniy merosi – yangi renessans asosi» VII Xalqaro kongressi: o‘zlikni anglashdan ulkan muvaffaqiyatlargacha.

Aniqlangan holat yuzasidan tuman hokimligi mansabdor shaxslari va boshqalarga nisbatan jinoyat ishi qo‘zg‘atilib, dastlabki tergov harakatlari olib borilmoqda.

Madaniy meros ob’yektlari bilan bog‘liq 160 ta noqonuniy holatlar aniqlangan hamda 25 ta jinoiy ish ochilgan.

Qashqadaryo viloyatining Yakkabog‘ tumani Tatar tog‘larida taxminan VIII-IX asrlarga taalluqli toshdan qurilgan kuzatuv minorasi deya taxmin qilinayotgan ob’yekt aniqlandi. Bu haqda Madaniyat va turizm vazirligi axborot xizmati ma’lum qildi.

«Shoxruxiya shaxristoni» arxeologiya yodgorligining 16 gektar yer maydoni qonunchilik talablariga zid ravishda xususiy korxonaga uzoq muddatga ijaraga berib yuborilgani aniqlandi.

O‘zbekiston Respublikasi Turizm va madaniy meros vazirligi huzuridagi Madaniy meros agentligi matbuot xizmati rahbari Mohinur Imomova tomonidan o‘tkazilgan brifingda O‘zbekiston Respublikasining moddiy boyliklarini noqonuniy olib chiqish, olib kirish va ularga bo‘lgan mulk huquqini o‘tkazishni oldini olish yuzasidan amalga oshirilgan ishlar haqida ma’lumot berildi.

Bugun, 15-noyabr kuni O‘zbekiston investitsiyalar va tashqi savdo vazirligida Yaponiya hukumati bilan «Buyuk Ipak yo‘li madaniy merosini raqamli arxivlash orqali saqlash» loyihasi bo‘yicha almashuv notasi va grant bitimini imzolash marosimi bo‘lib o‘tdi.

O‘zbekiston va AQSh o‘rtasida  arxeologik va etnologik materiallar bo‘yicha madaniy boylik to‘g‘risida bitim imzolanishi kutilmoqda.

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2022 yil 31 avgustdagi 485-son qarori bilan Yaxyo G‘ulomov nomidagi Samarqand arxeologiya instituti va uning Buxoro filiali faoliyati tashkil etildi hamda Fanlar akademiyasidan Madaniy meros agentligi tuzilmasiga o‘tkazildi.

Madaniy meros agentligi tomonidan yana bir arxeologiya ob’yektiga zarar yetkazayotgan shaxslar to‘xtatib qolindi. Samarqand viloyati Madaniy meros boshqarmasi tomonidan olib borilgan o‘rganish ishlari davomida Jomboy tumanida joylashgan «Nomsiztepa» arxeologik yodgorligiga zarar yetkazish holati aniqlandi.

«Elektron raqamli imzo to‘g‘risida»gi Qonun ham muhokama qilindi.

Namangan viloyatidagi «Abdumalik» masjidi 2018 yilda Chust tuman hokimining qarori bilan «qarovsiz va egasi aniqlanmagan bino» degan vaj bilan hokimiyat balansiga o‘tkazib olingan va sotib yuborilgan.

Buxoroda joylashgan 7 ta madaniy meros ob’yektlari Islom olami madaniy merosi ro‘yxatiga olinib, sertifikatlar topshirildi.

Lekin hokim qarori aprelda chiqqan, ob’yekt esa oktyabrda, ya’ni 6 oydan keyin madaniy meros ro‘yxatiga kiritilgan.

Turizm masalalariga bag‘ishlangan bugungi yig‘ilishda respublika bo‘yicha 14 ta muzeyda 3 mingdan ziyod nodir va noyob madaniy boyliklar talon-toroj qilingani qayd etildi.

Respublikamizning deyarli barcha hududlarida kuzatilayotgan yog‘ingarchilik madaniy meros obektiga ham o‘z ta’sirini ko‘rsatdi. 

O‘zbekiston madaniy merosini asrab-avaylash va ommalashtirish davlatimiz siyosatining asosiy yo‘nalishlaridan biri hisoblanadi.

«Turizm, madaniy meros va muzeyshunoslik sohalarida malakali kadrlar tayyorlashning uzluksiz tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Prezident qarori (PQ–5270-son, 30.10.2021 y.) qabul qilindi.

O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, saqlash va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyati V Kongressi: yakunlar, faktlar, raqamlar, rejalar

Joriy yilning 13-21-sentyabr kunlari Toshkent, Xiva va Nukus shaharlarida Madaniy meros haftaligi bo‘lib o‘tadi.

Yillik reyting bugungi kunda eng zaif ob’yektlarni o‘z ichiga oladi.

Eng yomoni, bu holga hokimiyat organlari, soha mas’ullari beparvo qarab turibdilar. Ayniqsa, tumandagi «Qatag‘on kelajagi» MChJ tomonidan amalga oshirilayotgan ishlar kishini g‘azabga keltiradi. Ular qadimiy tepaliklarni g‘isht zavodi uchun xom-ashyoga aylantirganlar.

Yillar davomida murojaatlarimni o‘qiyverib, keyin navbatchi javoblar yo‘llayverganlar endi xotirjam nafas olishlari mumkin. Sababi men uchun og‘ir: Nomoddiy Madaniy Meros targ‘iboti va rivojiga to‘sqinlik qilayotgan va sizlar jon-jahdingiz bilan qo‘llab-quvvatlab kelayotgan litsenziya borasida endi yozmayman.

«O‘zbekkino» Milliy agentligi, O‘zbekiston madaniy merosini o‘rganish, asrash va ommalashtirish bo‘yicha Butunjahon jamiyati, Italiyaning O‘zbekistondagi elchixonasi hamkorligida bir qator loyihalarni amalga oshirmoqda. Ular orasida Ibn Sinoninig Bolonya kutubxonasida saqlanayotgan eng yirik qo‘lyozmasining faksimile nashri va u haqidagi film ham kiritilgan.

Internet nashrlarda ko‘plab baxs va munozaralarga sabab bo‘lgan, Toshkent shahar, Mirobod tumani Amir Temur ko‘chasi, 45-uy manzilida joylashgan turar joy binosi «Madaniy meros ob’yektlarini muhofaza qilish va ulardan foydalanish to‘g‘risida»gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 12-moddasi, Vazirlar Mahkamasining

Samarqand viloyati hokimligi kotibiyat mudiri Ulug‘bek Obloqulov hamda viloyat ekologiya va atrof muhitni muhofaza qilish inspeksiyasi xodimi Alisher Muhammadiyevlarni ma’muriy javobgarlikka tortish to‘g‘risida ma’muriy sudga murojaat qilinishi belgilandi.

Qoraxitoy qishlog‘ida qiziq voqea ustidan chiqdik. Qishloqda davlat dasturi doirasida namunali uylar qurilishi jarayonida qadimiy arxeologik topilmalar, ko‘za, xumlar va turli xo‘jalik buyumlari topilmoqda. Ma’lum bo‘lishicha, bunday buyumlar quruvchilar tomonidan ko‘plab topilgan. Ammo shu paytgacha hech kimga xabar qilinmagan.

O‘zbekiston Respublikasi Prezidentii Shavkat Mirziyoyevning Fransiya Respublikasiga rasmiy tashrifi munosabati bilan ushbu mamlakatda 26-sentyabrdan 10-oktyabrgacha O‘zbekiston madaniyati va san’ati kunlari bo‘lib o‘tmoqda.

Hukumat rahbari shahardagi har qanday qurilish va obodonlashtirish ishlari xususan, YuNESKO Butunjahon merosi ro‘yxatiga kiritilgan hududlarda O‘zbekiston qonunchiligi va xalqaro hujjatlarga to‘liq rioya etgan holda amalga oshirish kerakligini ta’kidlagan.

Innovatsion rivojlanish va novatorlik g‘oyalarini qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi mablag‘lari hisobidan aholida saqlanayotgan noyob qo‘lyozma, toshbosma kitoblar va tarixiy hujjatlar xarid qilindi.

Yigirmanchi asrning boshlarigacha Qarshi va uning atrofidagi 46 ta madrasa madaniyat va ma’rifat rivojiga xizmat qilgan. ozirgi kunda 46 ta madrasadan bor-yo‘g‘i uchtasigina saqlanib qolgan. Ular ham qamoqxona sifatida foydalanilgani uchun qoldirilgan.