Жорий йилнинг 7 апрелида Абдулла Қодирий таваллудининг 130 йиллигига бағишланган «Адабий Лайлатул қадр кечаси»да иштирок этар эканман, юрагимни бир нарса эзаверди, эзаверди...

Ўтган куни АҚШнинг Ўзбекистондаги элчиси жаноб Жонатан Хеник рафиқаси ва бир неча мулозимлари билан Абдулла Қодирий уй-музейига ташриф буюрди.

Ижтимоий тармоқларда ўзбек романчилиги асосчиси Абдулла Қодирийнинг «Ўткан кунлар»и хусусидаги фикрлар эътиборимни тортди.

Инкузартнинг хабарига кўра, у ерда мева-чева ва шунга ўхшаш майда-чуйдалар учун расталар қурилмоқда.

Энг қизиғи, Маҳатма Ганди ҳам бу борада Абдулла Қодирийга ҳамфикр эканини сезиш қийин эмас.

Бундан 82 йил олдин айни шу куни, яъни 1938 йил 4 октябрь – Ўзбекистон тарихидаги энг қайғули ва қонли кунлардан бири. Сабаби ўша куни манфур Сталин қатағонининг навбатдаги йирик сериясига старт берилди.

Бугун ўзбек адабиётининг йирик намояндаларидан бири Абдулла Қодирий (Жулқунбой) туғилган кун. У 1894 йил 10 апрелда Тошкент шаҳрида таваллуд топди.

Журналист Шохира Ҳамро ижтимоий тармоқдаги саҳифасида Абдулла Қодирийнинг «Ўтган кунлар» асари қаҳрамонларидан бири бўлган Юсуфбек Ҳожининг паспорти топилгани ҳақида хабар қолдирди.

Абдулла Қодирий ўтган асрнинг 30-йилларида сталинизм даври қатағони қурбони бўлгани аҳён-аҳёнда айтиляпти. Бироқ ана шу «қатағон машинаси» ричагининг тезроқ айланишига «ҳисса қўшган» шахслар ҳақида очиқ-ошкора гапирилаётгани йўқ.

Мен кўб умримни шу юртнинг тинчлиғи ва фуқаронинг осойиши учун сарф қилиб, ўзимга азобдан бошқа ҳеч бир қаноат ҳосил қилолмадим. Иттифоқни не эл эканини билмаган, ёлғиз ўз манфаати шахсияси йўлида бир-бирини еб, ичкан мансабпараст, дунёпараст ва шуҳратпараст муттаҳамлар Туркистон тупроғидан йўқолмай туриб, бизнинг одам бўлишимизға ақлим етмай қолди.

Абдулла Қодирийнинг садоқатли ўғли Ҳабибулла Қодирий анча-мунча қисқартиришлар билан чоп этилган «Отамдан хотира» китобининг (унинг тўлиқ нусхасини ўқиш имкони менда бўлган эди) 348-саҳифасида ғоят рамзий мазмунга эга қуйидаги воқеани тасвирлайди:

1969 йилда режиссёр Йўлдош Аъзамов томонидан яратилган «Ўткан кунлар» фильмининг тўла версияси негатив плёнкадан қайта тикланиб, рақамли форматга ўтказилган. Бу ишларга таниқли бизнесмен Алишер Усмонов ҳомийлик қилган.

Ўзбекистон Республикаси президенти Шавкат Мирзиёев 26 декабрь куни Абдулла Қодирий номидаги ижод мактаби ва музейни бориб кўрди.

Бундан 81 йил муқаддам, худди шу санада ўзбекнинг олди зиёлилари мустабид тузум қурбонларига айланган эди.

Германиянинг «Edition tethys» нашриётида жадид маърифатпарварлари асарлари таржимаси китоб ҳолида чоп этилди.

Ушбу кўчаларда қурилиш ишлари амалга оширилиши белгиланган.

Мамлакатимизда 2019 йилнинг октябрь ойида буюк ўзбек ёзувчиси Абдулла Қодирий таваллудининг 125 йиллиги кенг нишонланади.

Тошкент шаҳар ИИББ Йўл ҳаракати хавфсизлигининг маълумотларига кўра, Тошкентнинг марказий кўчаларидан бирида яна 4 та радар ишга туширилган.

Бугун, 7 июнь куни Алишер Навоий номидаги Ўзбек тили ва адабиёти университетида Абдулла Қодирийнинг беш жилдлик «Тўла асарлар»и тақдимоти ўтказилди.