АҚШ давлат котиби Марко Рубио Жанубий Африка Республикасининг (ЖАР) Вашингтондаги элчиси Иброҳим Расулни «персона нон грата» (исталмаган шахс) деб эълон қилди.

«Жанубий Африканинг АҚШдаги элчиси бундан сўнг буюк мамлакатимизда фаолият юритишини истамаймиз. Иброҳим Расул – Америка ва АҚШ президентидан нафратланадиган ирқчи сиёсатчи. У билан мулоқот қиладиган мавзунинг ўзи йўқ, демак, у исталмаган шахс деб эълон қилинади», – деб ёзган Марко Рубио ижтимоий тармоқдаги расмий саҳифасида. 

Элчи Иброҳим Расул АҚШ президенти Дональд Трампнинг этник озчиликларга нисбатан сиёсатини танқид қилган. Жумладан, у Трампни бутун дунёда оқларнинг устунлиги учун курашаётган сиёсатчи деб атаган. 

Иброҳим Расул 2010-2015 йилларда ЖАРнинг АҚШдаги элчиси лавозимида фаолият юритган. 2025 йилда у яна ушбу вазифага тайинланганди.

ЖАРнинг Кейптаун шаҳрида ўсиб улғайган дипломат болалик даврида ирқчилик сиёсати қурбони бўлган. 9 ёшида уни ва оиласини «фақат оқтанлиларга мўлжалланган» тураржойдан ҳайдаб чиқаришган. ЖАРда апартеид, яъни ирқий айирмачиликка қарши курашда қатнашган Иброҳим Расул ушбу фаолияти учун қамоқ жазосини ҳам ўтаган. Кейинроқ машҳур давлат арбоби Нельсон Манделанинг партиясига аъзо бўлиб катта сиёсатга кириб келган.

ЖАР президенти Сирил Рамафоса ўз элчисининг Вашингтондан сургун қилинаётгани юзасидан таассуф изҳор қилган ва бу масалада дипломатик хулқ-атвор қоидаларига риоя этиш лозимлигини эслатган.

Трамп президент сифатида фаолиятга киришганидан кейин АҚШ ва ЖАР ўртасидаги муносабатлар ёмонлашиб бормоқда.

Жорий йил 7 март куни Трамп ЖАРга кўмакни тўхтатишга фармон берди. Оқ уй ЖАР раҳбариятини оқтанли фермерларга нисбатан ирқий камситиш сиёсати юритишда  айблаган. ЖАР маъмурияти бу айбловни рад этган.

Аслида, икки давлат ўртасидаги таранглик аввалроқ ЖАР Ғазо секторида фаластинликларга нисбатан геноцид жинояти сабаб Исроилга қарши даъво қўзғатганидан кейин бошланган.

Аввал хабар берганимиздек, 2023 йил 29 декабрь куни ЖАР Исроилни Ғазо секторида фаластинликларга нисбатан геноцид жиноятини содир этишда айблаб халқаро маҳкамага мурожаат қилган эди.

Яҳудий давлати ҳарбийлари 1948 йилда қабул қилинган Геноцид тўғрисидаги конвенцияни бузган ҳолда, Ғазода минглаб тинч аҳоли вакилларини ўлдириш, Фаластин аҳолисининг бир қисмини қасддан қиришда айбланмоқда.

ЖАРнинг 50 га яқин ҳуқуқшунослари халқаро судга АҚШ ва Буюк Британия ҳукуматлари устидан ҳам даъво билан мурожаат қилган. Уларга кўра, Фаластин ҳудудларида содир этилган ҳарбий жиноятларга Вашингтон ва Лондон ҳам шерикдир.

Таҳлилчиларга кўра, хорижий давлат элчисининг АҚШдан ҳайдаб чиқарилиши кам учрайдиган ҳодиса саналади. Ҳатто совуқ уруш даврида ҳам АҚШ ва Россия бир-бирига нисбатан ушбу дипломатик чорани қўлламаган эди.