Яқинда ўзбекистонлик Дилмурод Янгибоев нуфузли Tesla компаниясининг Берлиндаги офисида муҳандис дастурчи сифатида иш бошлагани ҳақида хабар берган эдик.

У билан «Xориждаги ватандошлар» лойиҳамиз доирасида интервю ташкил қилинди.

Суҳбат давомида қаҳрамонимиз дастурлаш соҳасини нега танлагани, Tesla’га ишга кириш жараёни, муваффақиятга эришмоқчи бўлган ёшларга тавсиялари тўғрисида гапириб берди.

Инглиз тили, математика ва футбол...

Жиззах вилояти Ғаллаорол шаҳрида жойлашган 44-мактабда ўқиганман. Болалигим жуда ҳам ажойиб ўтган. Негаки мактабдош дўстларим ва синфдошларим билимга талабчан ва футбол ўйнашни ёқтиришган, шулар сафида мен ҳам.

Ота-онам мени билимли инсон бўлсин деб кунлик вақтимни репетитор ёки шунга ўхшаш қизиқарли машғулотлар билан тўлдиришга ҳаракат қилишган, инглиз тили ва математика фани бўйича қўшимча дарслардан сўнг, футбол ўйнагани чиқиб кетар эдим.

IT соҳасини нега танлаганимга тўхталадиган бўлсам, болалигимдан математикага, ундаги мантиқий фикрлашга ундовчи мисол ва масалаларни ечишни ёқтирардим. Бундан ташқари, компьютер ўйинлари ва дастурларга ҳам жуда қизиқар эдим. Умуман, ота-онам ўзим ёқтирган карьерамни танлашимга барча шароитларни яратишган ва компьютер ҳам олиб беришган эди.

Кейинроқ, компьютерим билан кўп вақтимни ўтказадиган бўлдим ва қизиқишим орқали дастурлашни танладим. Бу йўлда менга яхши билим ва кўникмаларни олишимга ёрдам бера оладиган яхши таълим муассасаси деб Тошкентдаги ИНҲА университетини билдим. Нафақат ўзим таҳсил олган олийгоҳ, балки университетда ўқишнинг, яхши тарафларидан бири бу – сиз қизиқиш ва орзулари бир хил бўлган талабалар билан танишасиз.

Ўзбекистондалигимда яратган қизиқарли дастурий лойҳаларим асосан давлат ташкилотларига бўлган ва улар тизимни автоматлаштириш ва фуқароларга керакли бўлган ҳужжатларни тез ва осон қўлга киритишга қаратилган эди. Қолаверса, онлайн дўконлар қуриш ва етказиб беришни тизимлаштириш лойиҳаларида ҳам иштирок этганман.

Бир муддат Momox’да ишладим

Ўсмирлигимдан Германиянинг ҳаёт тарзи ва табиати жуда ёқади. Германияга келишимнинг тарихи ҳам қизиқ. 2022 йил бошида, Momox компаниясининг HR-менежери ишга таклиф бўйича Linkedin саҳифамга ёзган. Шу тариқа Олмонияга келдим. Бир муддат Momox’нинг муҳандис дастурчиси сифатида ишладим.

Бу ерда дастурчи муҳандисларга талаб юқори, шу боисдан мамлакат виза тизими юқори малака эгалари учун осонлаштирилган. Талаб юқорилиги сабаб салоҳиятли дастурчилар ўз соҳаларида етарлича иш таклифини олишлари мумкин.

Қийинчиликлар, бошланишида асосан уй топиш билан боғлиқ бўлади. Яхши уйга жойлашишингиз учун бироз кўпроқ ҳаракат қилишингизга тўғри келади.

Профессионал ва ишончли кўринишга аҳамият қаратиш керак

Яқинда Tesla’да ўз иш фаолиятимни бошладим. Очиғи, ушбу янгилик ижтимоий тармоқларда тарқалганидан кейин юртдошларимиздан кўплаб табрик ва тилаклар келмоқда. Ватандошларимизнинг кичик бўлса-да, муваффақиятимга эътибор қаратишлари албатта мени руҳлантиради. Фурсатдан фойдаланиб, эзгу тилаклар йўллаётган барча ҳамюртларимизга миннатдорлик билдираман.

Энди, асосий саволга қайтадиган бўлсам, Tesla ходимлари ўз соҳаларида юқори малака ва билимга эга. Бизнинг вазифамиз умумий мақсадларга эришиш учун биргаликда ҳаракат қилиш. Компаниямиз тез ривожланаётган ва инновацион стартап сифатида обрў қозонган. Мен қўшилган жамоа ишлаб чиқариш линияларига масъул бўлгани учун бизда иш жуда ҳам кўп. Ҳар ҳафтада ҳар бир Гига заводи барча ходимлар олдига янги мақсад қўяди. Мисол учун, Гига Берлин ҳафтасига 3000 дона автомобиль ишлаб чиқаришни мақсад қилиб қўйган бўлса, келаси ҳафтадан эса 3500 дона автомобиль ишлаб чиқаришни бошлайди.

Компания барқарорлик ва ўзини ривожлантириш, экологик масъулиятга катта эътибор беради. Шунингдек, ходимлар ушбу қадриятларни баҳам кўрган ҳолда компаниянинг атроф-муҳитга таъсирини камайтиришга қаратилган саъй-ҳаракатларига ҳисса қўшади.

Энди кўпчиликни қизиқтираётган Tesla’га ишга кириш жараёни ҳақида тўхталмоқчиман. Ишга қабул интервью шаклида, хусусан телефон суҳбатлари ва шахсан суҳбатлар комбинациясини ўз ичига олади.

Phone interview. Телефон орқали суҳбат чоғида сизга тажрибангиз ва кўникмаларингиз ҳақида саволлар берилади. Шунингдек, ишлаган муайян лойиҳангиз ёки сиз ҳал қилган муаммони тасвирлаб беришингизни сўраши мумкин. Резюмеингизни кўриб чиқиш ва олдинги тажрибангиздан тегишли кўникма ва қобилиятларингизни кўрсатадиган мисоллар ҳақида ўйлаш орқали ушбу саволларга тайёргарлик кўриш муҳим.

Online Codility. Онлайн баҳолаш тизими бу – 3 та алгоритмик ва маълумотлар тузилмаси ҳақида саволлар, 1 та маълумотлар базаси ҳақида савол.

Technical Interview. Агар сиз онлайн баҳолашдан муваффақият қозонсангиз, сизни Tesla заводида шахсан суҳбатга таклиф қилишади. Шахсан суҳбатда объект бўйлаб экскурция, шунингдек, ходимлар билан бир ёки бир нечта интервью ўтказилади. Ушбу интервьюлар сиз ишлаётган жамоа аъзолари, шунингдек, менежерлар ёки бошқа етакчи жамоа вакиллари билан бўлиши мумкин. Менда булар афсуски онлайн бўлган. 3 та алгоритмик ва маълумотлар тузилмаси ҳақида саволлар.

Hiring Manager Interview. Шахсий суҳбатда сизга техник кўникмаларингиз ва тажрибангиз, шу билан бирга, жамоада ишлаш ва муаммоларни ҳал қилиш қобилиятингиз ҳақида саволлар берилади. Тегишли тажрибангиз ҳақида гапиришга, ўз маҳоратингиз ва ютуқларингизнинг аниқ мисолларини келтиришга тайёр бўлиш лозим.

Умуман олганда, Tesla’даги интервью жараёни сизнинг компания маданияти ва қадриятларига, техник кўникма ва тажрибангизга мувофиқлигингизни баҳолаш учун мўлжалланган. Суҳбат жараёнида муваффақиятга эришиш учун тайёр, профессионал ва ишончли кўринишга аҳамият қаратиш керак.

Янги технологиялар ва саноатнинг ривожланиши кузатилади

Фикримча, Германия ва Ўзбекистонда IT-мутахассислари ва ташкилотлари дуч келиши мумкин бўлган баъзи умумий муаммолар ва қийинчиликларга қуйидагилар киради:

- Технологик ютуқлардан ва энг сўнгги воситалар ва усуллардан хабардор бўлиш: IT соҳаси доимо ривожланиб бормоқда ва мутахассислар ва ташкилотлар рақобатбардош бўлиш учун янги технологияларни мослаштира олишлари ва ўрганишлари керак.

- Маълумотларни бошқариш ва ҳимоялаш: Рақамли технологияларга бўлган ишонч ортиб бораётгани ва ишлаб чиқарилаётган ва сақланадиган маълумотлар миқдори ортиб бораётганлиги сабабли, ушбу маълумотлар масъулиятли ва самарали тарзда бошқарилишини ва хавфсизлигини таъминлаш зарурати туғилади.

- IT тизимлари, инфратузилмасининг сифати ва ишончлилигини таъминлаш: IT-мутахассислари ва ташкилотлари ўз тизимлари ва инфратузилмаси ишончли ҳамда фойдаланувчиларнинг эҳтиёжларини қондира олишини таъминлаши керак.

Германия ва Ўзбекистонда IT соҳасида мавжуд бўлиши мумкин бўлган баъзи кучли томонлар ва имкониятлар эса қуйидагилардан иборат:

- IT-мутахассисларига кучли талаб: Германияда ҳам, Ўзбекистонда ҳам малакали IT-мутахассисларига талаб одатда юқори ва иккала мамлакатда ҳам IT-мутахассислари учун бир қатор имкониятлар мавжуд бўлиши мумкин.

- Янги технологиялар ва саноатни ривожлантириш: Германия ҳам, Ўзбекистонда ҳам яқин йилларда янги технологиялар ва саноатнинг ривожланиши кузатилади, бу эса IT-мутахассисларини мазкур ишланмаларга жалб қилиш имконини беради.

- Ҳамкорлик ва фикр алмашиш имкониятлари: Германия ва Ўзбекистон IT соҳаси мутахассислари ва ташкилотларининг кенг доирасига эга бўлиб, улар ҳамкорлик ва фикр алмашиш учун имкониятлар яратади.

Муваффақият қозонмоқчи бўлган ёшларга кўрган, ўқиган ва бошдан кечирганларимдан келиб чиқиб қуйидагиларни айта оламан:

- Кучлилигингиз ва қизиқишларингизни аниқланг: Кучли томонларингиз ва қизиқишларингизни аниқ тушуниш жуда муҳим, чунки бу сизнинг эҳтиросларингиз ва имкониятларингизга мос келадиган карьера йўлини танлашга ёрдам беради.

- Аниқ мақсадлар қўйинг: Аниқ, аниқ мақсадларга эга бўлиш, ўз мартабангизни ривожлантириш йўлида ишлаётганингизда диққатни жамлаш ва мотивацияни сақлашга ёрдам беради. Қисқа муддатли ва узоқ муддатли мақсадларни белгилашни кўриб чиқинг ва уларга қандай эришишингиз ҳақида режа тузинг.

- Кучли тармоқ яратинг: Кучли алоқалар тармоғини яратиш сизнинг мартабангизда ўсишда бебаҳо манба бўлиши мумкин. Ўз соҳангиздаги профессионаллар билан боғланиш, профессионал ташкилотларга қўшилиш ва алоқаларни ўрнатиш ва алоқаларни ўрнатиш учун тармоқ тадбирларида иштирок этишни ўйлаб кўринг.

- Доимий ўрганишда давом этинг: Иш соҳаси доимий равишда ривожланиб бормоқда ва шу сабабли фаолиятингиз давомида ўрганишни давом эттириш зарур.

- Ташаббускор бўлинг ва уни кўрсатинг: Ташаббусни ўз қўлингизга олишдан қўрқманг ва карьерангизни ривожлантиришга ёрдам берадиган янги имкониятларга интилинг. Бу янги лойиҳаларни излаш ёки ишда қўшимча масъулиятни ўз зиммасига олиш ёки оддий ишингиздан ташқари соҳангиз билан шуғулланиш йўлларини излашни ўз ичига олиши мумкин.

- Мураббийлар ва маслаҳатчиларни қидиринг: Йўл-йўриқ ва ёрдам бера оладиган мураббий ва маслаҳатчига эга бўлиш сизнинг мартабангизни қуришда қимматли манба бўлади. Ўз соҳангизда тажрибага эга бўлган шахсларни қидиришни ўйлаб кўринг. Мартаба йўлида ҳаракат қилишда улардан йўл-йўриқ ва ёрдам сўранг.

Умид қиламанки, бу таклифлар фойдали бўлади. Муваффақиятга эришиш албатта вақт ва куч талаб этади, аммо фидойилик ва қатъият билан мақсадларингизга эришишингиз аниқ.

Карьерам бошланишидаман

Саволингиздан келиб чиқиб айтишим мумкинки, дастурчилар ҳам китоб ўқишади. Жумладан, ўзим ҳам компьютердан толиққан ва бўш вақтларим турли мавзудаги китоблар ўқишга ҳаракат қиламан. Охирги ўқиганларимга Стивен Ковининг «Юқори самарали одамларнинг 7 одати», Кэрол Двекнинг «Тафаккур: Муваффақиятнинг янги психологияси», Жеймс Клирнинг «Атом одатлари» китоблари бўлди.

Келажакдаги режаларимга келсак, ҳозир карьерамнинг бошланишидаман, деб ўйлайман. Ҳали тажрибамни оширишим, эгалашим керак бўлган марралар ҳам олдинда. Лекин, келгусида Ўзбекистонга қайтиб катта IT-компания очишни ният қилганман.

Нурилло Тўхтасинов
суҳбатлашди.