АҚШ ва хитойлик биологлар эрта қаришга олиб келувчи сабаблардан бирини топдилар. Қизил қон таначалари таркибидан кислород ажратиб чиқарувчи оқсил эритроцитларнинг когнитив қобилияти бузилиши эрта қаришга олиб келиши маълум бўлди. Уларнинг тадқиқотлари натижалари PLOS Biology журналида эълон қилинган.

Сичқонлар устида олиб борилган тажриба давомида олимлар ADORA2B оқсилининг қон миқдори камайиши билан хотира ва эшитиш қобилияти ёмонлашиб, мияда яллиғланиш ривожланиб, қариш тезлашишини аниқладилар.

Ушбу протеин эритроцитлар, қизил қон ҳужайралари мембранасининг бир қисми бўлиб, қондан кислород ажралиб чиқарилишига ёрдам беради. Бироқ, ёш улғайиши билан унинг қондаги миқдори камаяди. Тадқиқотчилар ушбу пасайиш ва миянинг қариши ўртасида тўғридан-тўғри боғлиқлик борлигини тахмин қилишган.

Ушбу ғояни синаб кўриш учун улар қонида ADORA2B йўқ сичқонларни кўпайтирдилар ва ўзларини тутиш ва физиологик кўрсаткичларини назорат гуруҳидаги ҳайвонларга таққосладилар.

Ҳайвонлар кислород очлиги шароитида жойлаштирилди. ADORA2B йўқ сичқонларда кислород этишмовчилигининг хулқ-атвори ва физиологик таъсири оддий сичқонларга қараганда анча кучли эди. Мутахассислар оқсил кислород етишмаслиги ҳолатида мияга қўшимча кислород етказиб беришни тартибга солади, дея хулоса қилишган.

«ADORA2B қизил қон таначалари сигнализация каскадини мияга кислород етказиб беришни ривожлантириш орқали эрта бошланишига қарши курашади. Ёшга боғлиқ когнитив пасайиш, хотира бузилиши ва эшитиш ёмонлашишига олиб келади», — дейди тадқиқот раҳбари, Техас университети Макговерна тиббиёт мактаби биокимё ва молекуляр биология кафедраси доктори Ян Ся.