AQSh va xitoylik biologlar erta qarishga olib keluvchi sabablardan birini topdilar. Qizil qon tanachalari tarkibidan kislorod ajratib chiqaruvchi oqsil eritrotsitlarning kognitiv qobiliyati buzilishi erta qarishga olib kelishi ma’lum bo‘ldi. Ularning tadqiqotlari natijalari PLOS Biology jurnalida e’lon qilingan.

Sichqonlar ustida olib borilgan tajriba davomida olimlar ADORA2B oqsilining qon miqdori kamayishi bilan xotira va eshitish qobiliyati yomonlashib, miyada yallig‘lanish rivojlanib, qarish tezlashishini aniqladilar.

Ushbu protein eritrotsitlar, qizil qon hujayralari membranasining bir qismi bo‘lib, qondan kislorod ajralib chiqarilishiga yordam beradi. Biroq, yosh ulg‘ayishi bilan uning qondagi miqdori kamayadi. Tadqiqotchilar ushbu pasayish va miyaning qarishi o‘rtasida to‘g‘ridan-to‘g‘ri bog‘liqlik borligini taxmin qilishgan.

Ushbu g‘oyani sinab ko‘rish uchun ular qonida ADORA2B yo‘q sichqonlarni ko‘paytirdilar va o‘zlarini tutish va fiziologik ko‘rsatkichlarini nazorat guruhidagi hayvonlarga taqqosladilar.

Hayvonlar kislorod ochligi sharoitida joylashtirildi. ADORA2B yo‘q sichqonlarda kislorod etishmovchiligining xulq-atvori va fiziologik ta’siri oddiy sichqonlarga qaraganda ancha kuchli edi. Mutaxassislar oqsil kislorod yetishmasligi holatida miyaga qo‘shimcha kislorod yetkazib berishni tartibga soladi, deya xulosa qilishgan.

«ADORA2B qizil qon tanachalari signalizatsiya kaskadini miyaga kislorod yetkazib berishni rivojlantirish orqali erta boshlanishiga qarshi kurashadi. Yoshga bog‘liq kognitiv pasayish, xotira buzilishi va eshitish yomonlashishiga olib keladi», — deydi tadqiqot rahbari, Texas universiteti Makgoverna tibbiyot maktabi biokimyo va molekulyar biologiya kafedrasi doktori Yan Sya.