Озарбайжон - Ўзбекистон инвестиция компанияси (AUIC) 2023 йилда Озарбайжон ва Ўзбекистон ҳукуматларининг қўшма ташаббуси билан ташкил этилди. 500 миллион доллар устав капитали билан у икки мамлакат ўртасидаги иқтисодий ҳамкорликда янги йўналишни кашф этмоқда.

AUICнинг асосий мақсади – ҳар иккала республика иқтисодиётининг ривожланиши ва гуллаб-яшнашига қўшма лойиҳаларни амалга ошириш орқали кўмаклашиш. Шунингдек, турли миқёс ва соҳалардаги компанияларни бевосита қўллаб-қувватлашни мақсад қилган.

AUIC асосий диққат-эътиборини узоқ муддатли барқарор ўсиш динамикасига эга бўлган компаниялар ва лойиҳаларга қаратади. Шу билан бирга, компания ҳар икки республика стратегик манфаатларига мос келадиган ташаббуслар бўлса, бошқа мамлакатлардан ҳам таклифларни кўриб чиқишга очиқ. Компания барқарор талабга эга бўлган соҳаларга, шунингдек, юқори ўсиш салоҳиятига эга истиқболли ривожланаётган тармоқларга сармоя киритади. Устувор йўналишлар сифатида молиявий сектор, транспорт, энергетика, соғлиқни сақлаш, логистика ва қайта ишлаш, фармасевтика, биоиндустрия, финтех, IT ва таълим соҳаларини мисол қилиш мумкин.

Тармоқлар ва компаниялар бўйича портфелни диверсификациялаш AUICнинг инвестицион стратегиясининг асосидир. Ҳамкорларни танлашда муҳим мезонлар сифатида узоқ йиллик муваффақиятли тажрибага эга бўлган тажрибали бошқарув жамоалари, шунингдек компанияларнинг молиявий барқарорлиги: ижобий кредит тарихи, қарз/EBITDA коэффициенти 3 дан паст ва қарз хизматини қоплаш коэффициенти 2 дан юқори бўлишини айтиш мумкин. AUICнинг ўзига хос жиҳати – учинчи шахсларга масъулиятни ташламасдан тўғридан-тўғри молиялаштиришдир. Бу, ўз навбатида, инвестиция жараёнининг барча босқичларида тезкорлик ва назоратни таъминлайди.

Озарбайжон — Ўзбекистон инвестиция компаниясининг иш модели 49 фоизгача улуш билан миноритар иштирок этиш тамойилига асосланади. Бундай ёндашув AUICга хусусий компаниялар капиталига киришга имкон беради, аммо улар устидан назоратни даъво қилмайди. Демак, тадбиркорларга бошқарувни сақлаб қолиш ва асосий қарорларни мустақил қабул қилишдек мақбул шароитни туғдиради. Шу аснода компаниялар молиявий ва стратегик қўллаб-қувватловга эришадилар. Зеро, бу ўсиш ва ривожланиш учун ўта зарурдир.

Бу мувозанат – тасодиф эмас, балки онгли стратегиядир. Тасаввур қилинг: ҳамкор 51% улуш ва етакчи ролни сақлаб қолади, стратегик қарорлар учун жавобгар бўлади, AUIC эса инвестор ва ёрдамчи сифатида ресурслар, тажриба, минтақавий имкониятларга киришни таъминлайди. Бундай ҳамкорлик тузилмаси бошқарув мустақиллигини, қарорлар қабул қилишда мослашувчанликни ва томонлар ўртасида масъулиятнинг самарали тақсимланишини таъминлайди.

Компаниянинг стратегик мақсадларига импорт ўрнини босиш, инновацион ва қайта ишловчи тармоқларни ривожлантириш, мамлакатлар ўртасидаги товар айирбошлашни ошириш ва хорижий инвестицияларни жалб қилиш киради. Инвестициялар ҳажми $1 миллиондан $25 миллионгача, иштирок улуши эса 49% дан кам. Кутилаётган минимал даромадлилик (IRR) – 12%, капитал мултипликатори – 1,5–2,5х, чиқиш муддати – 5–8 йил.

AUIC лойиҳаларни стратегик бошқаришда фаол иштирок этади: директорлар кенгашига киради, юқори менежментни тасдиқлайди, молиявий ва операцион мажбуриятларни белгилайди, корпоратив бошқарувнинг энг яхши амалиётларини жорий этади, жумладан мунтазам молиявий ва операцион ҳисоботларни талаб қилади. Чиқиш стратегиясининг устувор йўналиши – улушни стратегик ҳамкорга сотиш. Муқобил вариантлар – put-option, IPO ва акцияларни иккиламчи сотиб олиш. Қарорлар чиқиш муддатлари, кутилаётган даромадлилик ва бозорнинг жорий ҳолатини таҳлил қилиш асосида қабул қилинади.

Молиялаштириш учун ариза топшириш учун ҳужжатларнинг тўлиқ тўплами керак. У қуйидагиларни ўз ичига олади: маҳсулот, бозор, жамоа ва ўсиш стратегияси ҳақида батафсил тавсифланган лойиҳа бизнес-режаси, бозор тадқиқоти ва техник-иқтисодий асос (TIA), лойиҳа асосланганлиги ва истиқболлилигини тасдиқловчи ҳужжатлар. Шунингдек, ташаббускорнинг молиявий ҳисоботлари – иқтисодий ҳолати ва барқарорлигини акс эттирувчи, ташаббускор ҳақида қисқача тузилган тузилма – тажриба, лойиҳадаги роли ва мотивацияси келтирилган бўлиши лозим.

AUIC 80 миллион доллардан ортиқ маблағни тасдиқланган лойиҳаларга сармоя сифатида киритиш жараёнида. Ҳозирда янги таклифларни фаол кўриб чиқишда давом этмоқда. Ҳар бир лойиҳа тўлиқ ва батафсил ҳужжатлар тўплами асосида индивидуал тарзда баҳоланади. Аризаларни кўриб чиқиш электрон почта орқали амалга оширилади: [email protected].