Постсовет давлатлари ичида аҳолиси жиҳатдан иккинчи ўринда турувчи Украинада 2001 йилги маълумотларга кўра, 8 миллиондан кўпроқ рус миллатига мансуб кишилар яшаган. Ўзбекистонда эса ҳозирги кунда уларнинг сони юқоридаги рақамдан қарийб 10 бараварга камроқдир.

Украинадаги радикал партия раҳбари Олег Ляшко Рададаги чиқишларидан бирида рус тилига урғу бераётганларни койиб, «Чемодан, вокзал, сам знаєш куди» (Украинчани ёқтирмасанг, чамадон, вокзал, ўзинг биласан қаерга кетишни) деганди. Тўғри, қўполроқ муносабат. Лекин у ўз она тилини ҳимоя қиляпти.

Кеча Адлия вазирлиги томонидан билдирилган таклифдан айрим русийзабон ватандошларимизнинг дили оғрибди. Айримлари 90-йиллар яна қайтади, кетиш бошланади, деб башорат ҳам қилди.

Аввало ҳеч ким юртдан ҳайдалаётгани йўқ. Ўзбекистон катта мамлакат, унда ҳаммага жой етади. Бизда ҳали Ляшколар чиқмади, ҳеч ким рус тилида сўзловчиларни камситмади. Фақатгина йиллар давомида хўрланиб келган ўз Давлат тилимизга — ўзбек тилимизга озроқ эътибор сўраляпти.

Бир нарсани билишингизни истардим. Журналист сифатида тадбирларга бораман, кўпчилиги бир-икки нафар русийзабон учун ҳам рус тилида ўтади. Мен йиллар давомида шу ва бошқа сабабларга кўра бу тилни ўрганишга ҳаракат қилганман ва ҳозир ҳам ўрганмоқдаман. Тасаввур қиляпсизми, мен ўзбек бўлатуриб, Ўзбекистонда яшаб, ўз тилимда информация тарқатиш учун бошқа тилни ўрганишга мажбур бўляпман.

Ўрганганинг ўзингники дейишингиз мумкин. Тўғри, рус тилини қайсидир даражада ўрганиш менга янги уфқларни очди. Сиз ҳам Ўзбекистонда яшаб туриб, бироз ўзбекчани ўргансангиз, бу миллатга яқинлашасиз, у билан эт ва тирноқ бўласиз.

«Халқ хизматчиси» сериалида омма ўртасида низо чиқаришда тил воситасидан фойдаланайлик дейди, олигархлар. Чунки тил масаласи қайноқ мавзулардан. Кечаги лойиҳа акс-садоси бунга мисол.

Ҳеч ким бировни ўзбекча сўзлашга мажбур қилмаяпти. Мансабдорлардан давлат тилига эътибор сўраляпти холос. Шу вақтгача рус тили Ўзбекистонда эркин қўлланилиб келинган, бундан кейин ҳам вазият ўзгармайди, деб ўйлайман.

Аммо шундай ислоҳот резонансини кутиб ўтирган айримлар ҳақиқий пропагандани бошлаб улгурибди: Шимол дарёларидан сув ичадиган, позицияси билан Россиядаги ОАВларни ҳам ортда қолдирадиган Vesti.uz сайти «В УЗБЕКИСТАНЕ ХОТЯТ ШТРАФОВАТЬ ЗА ЯЗЫК ПУШКИНА» деган ваҳимали сарлавҳа остида хабар чиқарилибди.

Хабарнинг тагида эса тортишувлар авж олган. Умуман олганда сайт мақсадига етган, ўзбекзабон ва русийзабонлар бир бирларини «чиройли» гаплар билан сийламоқда. Мана Vesti.uz га нима керак?

Миллий адоват уйғотишга туртки бўладиган бу сарлавҳалар, ёндошувларга холис баҳо бериш, қарши тура олиш керак.

Рус ва ўзбек тилларига келсак, улар бизга хизмат қилишда давом этади. Ҳеч ким камситилмайди, чамадонини кўтариб қаёққадир кетмайди. Биттагина чиройли сўз: ўзаро ҳурмат.

Юқоридаги фикрлар каминанинг ўхшаган ва ўхшамаган фикрлари эди.