Kecha va kunduzning tenglashishi, xaosning kosmosga aylanishi (ya’ni tartibsizliklarga tartib berilishi), qish davrida uyquga ketgan urug‘ning nish otishi, quloq chiqarishi, yangi davr, yangi ko‘klam, yangi ko‘tarilish va yuksalish – hammasi 21-martdan boshlanadi. 21-mart – yilning 80-kuni (81-kabisa yili). Navro‘zi olamning kirishi! Yil oxirigacha 285 kun qoladi. Xo‘sh, 21-mart yana qanday bayram, shu kuni o‘tmishda nimalar bo‘lgan?..

 21-mart...

Xalqaro she’riyat kuni.

Xalqaro o‘rmon kuni.

Xalqaro irqiy kamsitishga qarshi kurash kuni.

Daun sindromiga chalingan butunjahon insonlar kuni

Xalqaro qo‘g‘irchoq teatri kuni.

Namibiya mustaqilligi kuni (1990).

Janubiy Afrika Respublikasida – inson huquqlari kuni.

21-martda...

1556-yil – Bibliyani inglizcha tarjima qilgan yepiskop Tomas Kranmer gulxanda yoqib yuborilgan.

1804-yil – Fransiyada Napoleon kodeksi qabul qilingan. 21 mart kuni Napoleonning buyrug‘i bilan gersog Engiyenskiy o‘ldirilgan va bu Uchinchi antifransuz koalitsiyasi tuzilishini tezlashtirgan (1805).

1846-yil – puflab chalinadigan asboblar bo‘yicha o‘z ishining ustasi bo‘lmish belgiyalik Adolf Saks saksofonga patent olgan.

1917-yil – Romanovlar imperator oilasi a’zolari hibsga olingan. Bir yildan so‘ng 16 dan 17 iyulga o‘tar kechasi ularning barchasi otib tashlangan.

1925-yil – Amerikaning Tennessi shtatida Bibliya izohlariga zid kelgani uchun Darvinning evolyusion nazariyasini o‘qitishni barcha o‘quv yurtlarida taqiqlash haqida qonun qabul qilindi.

1940-yil – nemis olimlari Otto Frish va Rudolf Payerls natsistlar hukumatiga atom bombasi yaratish imkoniyati haqida axboro berishdi.

1999-yil – 478 soatlik sayohatidan so‘ng Bertran Pikar va Brayan Jons yer yuzini havo sharida aylanib chiqqan ilk odamlar bo‘lishdi.

2005-yil – Red-Leykdagi maktabda ommaviy qotillik ro‘y berdi – 9 qurbon! Qotil o‘zini otib o‘ldirgan.

2006-yil – Jek Dorsi o‘zi asos solgan «Tvitter»ga birinchi xabarini yo‘lladi.

2022-yil – «Boing» yo‘lovchi samolyoti Xitoyda halokatga uchradi, 132 nafar yo‘lovchi halok bo‘ldi.

21-martda tug‘ilgan mashhur insonlar

1666 – Ogyu Soray, yapon ma’rifat targ‘ibotchisi, islohotchi, konfutsiychilar yo‘lboshchisi (1728 yilda vafot etgan).

1825 – Aleksandr Mojayskiy, rus ixtirochisi, aviatsiya kashshoflaridan biri (1890 yilda o‘lgan).

1882 – Nikolay Gusev (1967 yilda hayotdan ko‘z yumgan), rus adabiyotchisi, Lev Tolstoyning shaxsiy kotibi.

1885 – Alixonto‘ra Sog‘uniy, Turkistonning atoqli olimi va adibi, ulkan davlat arbobi va sarkardasi, Sharqiy Turkiston islom jumhuriyatining birinchi prezidenti va marshali (1976 yilda vafot etgan)

1923 – Nizar Qabboniy, suriyalik shoir va diplomat (1998 yilda o‘lgan).

1941 – Abdulla Oripov, O‘zbekiston xalq shoiri, O‘zbekiston Qahramoni (2016 yilda vafot etgan).

1946 – Timoti Dalton, ingliz aktyori, Jyeyms Bond ijrochilaridan biri.

1950 – Sergey Lavrov, rossiyalik diplomat, Rossiya tashqi ishlar vaziri (2004 yildan).

1961 – Lotar Matteus, nemis futbolchisi, jahon chempioni (1990).

1980 – Ronaldino (haqiqiy ism-familiyasi Ronaldu di Asis Moreyra), braziliyalik futbolchisi, jahon chempioni (2002).

A.Fathullayev.