Машҳур «Шрек» мультфильми яратувчиси Уильям Стейг ўз қаҳрамонини профессионал рестлер (курашчи) Морис Тийе прототипидан чизиб олган.

Морис Тийе 1903 йил 23 октябрда Россияда (Уралда) туғилган. Отаси муҳандис, онаси ўқитувчи эди.

Болалигида Морис рисоладагидек кўринишга эга бўлган. Отаси ўша пайтда ўлгани айтилади.

Инқилоб туфайли Тийе ва онаси Россияни тарк этиб, Францияга кетиб қолишди.

17 ёшида Тийенинг саломатлигида жиддий нуқсонлар кузатилди. Ноёб касаллик туфайли ташқи кўриниши беўхшов тус олди. Акромегалия оқибатида суяклари катталашиб кетди, асосан, юз қисмида. Ваҳоланки, у ўсмирлигида регбининг моҳир ўйинчиси эди.

Тийе Тулуза университетининг ҳуқуқшунослик факультетига ўқишга кирган эди, бироқ маълум вақтдан сўнг хасталик забтига олди ва овоз пайларига шикаст етди. Касаллик туфайли юридик фаолиятга алоқадор мақсад ва режаларга нуқта қўйишга тўғри келди.

«Эҳтимол беўхшов кўринишим билан адвокат бўлардим, лекин овозим эшакнинг ҳанграшига ўхшайди, эшитишга тоқат йўқ. Мен ВМСга кирдим», деб интервью берган эди ўшанда Тийе. Тенгдошлари унинг устидан кулишган. 

«Мени маймун дейишарди, бундан қаттиқ хафа бўлардим. Мазах қилишларидан қочиб кўпинча кемалар тўхтайдиган жойга борар ва сув бўйида вақтимни ўтказардим. Бесўнақайлигим ва қиёфам қандай бўлишининг у ердагиларга сира фарқи йўқ эди...»

Тийе беш йил мобайнида ВМСда муҳандис бўлиб ишлади. Кейин Каролис Пожела билан танишгач, унинг даъватига кўра, рестлинг билан шуғулланди. Бир неча марта ғолибликни қўлга киритди. Уни «Француз фариштаси» дер эдилар.

1939 йили, Иккинчи жаҳон уруши бошлангач, Тийе АҚШга кетди. Америкада ҳам рестлинг билан шуғулланди. Енгилмас деган ном чиқарди, бир неча карра жаҳон чемпиони бўлди.

1945 йилдан эътиборан Тийенинг соғлиғи ёмонлаша бошлади. Доимий бош оғриғи, ҳаддан зиёд толиқиш, кўришнинг заифлашуви забтига олди.

1954 йил 5 сентябрда Морис Тийенинг дўсти ва промоутери Каролис Пожела саратондан вафот этди. Худди ўша куни яқин инсонидан айрилиққа чидай олмаган Тийе ҳам ҳаётдан кўз юмди. Икки дўст ёнма-ён дафн этилди.

Акбар Фатҳуллаев