Замонавий дунёда ижтимоий тармоқлар ҳаётимизнинг ажралмас қисмига айланиб улгурди. Улар бизга дўстлар, оила-аъзолари билан боғланиш, янгиликлардан хабардор ва турли хил контентлардан баҳраманд бўлиш имконини беради. Бироқ, ижтимоий тармоқлардан ҳаддан ташқари кўп фойдаланиш руҳий саломатлигимизга салбий таъсир кўрсатиши мумкин.

Ижтимоий тармоқларнинг салбий таъсири нималарда кўринади?

Хавотир ва депрессия: Доимий равишда бошқаларнинг «мукаммал» ҳаётини кўриш камчиликларимизни яққолроқ ҳис қилишимизга ва ўзимизни бошқалар билан солиштириб камситишимизга олиб келиши мумкин. Бу эса хавотир ва депрессияга сабаб бўлиши мумкин. Тадқиқотлар шуни кўрсатадики, ижтимоий тармоқларда кўп вақт ўтказадиган одамларда депрессия ва хавотир белгилари кўпроқ учрайди.

Уйқу бузилиши: Телефон ва компьютерлардан чиқадиган кўк нур мелатонин гормони ишлаб чиқарилишига халақит беради, бу эса уйқуга кетишни қийинлаштиради. Ижтимоий тармоқлардаги доимий янгиланишлар ҳам диққатимизни жалб қилиб, уйқумизни бузиши мумкин.

Ўзига бўлган ишончнинг пасайиши: Ижтимоий тармоқлардаги идеаллаштирилган образлар ва фильтрланган фотосуратлар ўзимизнинг ташқи кўринишимиз ва ҳаётимиздан норози бўлишимизга сабаб бўлади, бу эса ўзига бўлган ишончнинг пасайишига олиб келади.

Диққатни жамлашдаги муаммолар: Ижтимоий тармоқлар доимий равишда янги маълумотлар оқимини тақдим этади, бу эса диққатимизни бир жойга жамлаш қобилиятимизни сусайтиради.

Рақамли детокс ва онгли фойдаланиш бўйича тавсиялар

Вақтни чекланг: Ижтимоий тармоқларда ўтказадиган вақтингизни чекланг ва бунга қатъий риоя қилинг. Масалан, кунига бир соатдан ортиқ вақт сарфламасликка ҳаракат қилинг.

«Рақамли детокс» кунларини белгиланг: Ҳафтада бир кун ёки ҳар ойда бир неча кун ижтимоий тармоқлардан бутунлай воз кечинг. Бу вақтни табиатда сайр қилиш, китоб ўқиш ёки яқинларингиз билан вақт ўтказишга бағишланг.

Ижтимоий тармоқлардан фойдаланишдан олдин мақсадингизни аниқланг. Нима учун ижтимоий тармоқларга киряпсиз? Маълум бир маълумотни қидиряпсизми ёки шунчаки вақт ўтказмоқчимисиз? Мақсадингизни аниқлаб олсангиз, вақтингизни самаралироқ сарфлай оласиз.

Билдиришнома яъни «қўнғироқча»ларни ўчиринг: Доимий билдиришномалар диққатингизни чалғитади ва ижтимоий тармоқларга киришга ундайди. Шунинг учун уларни ўчириб қўйиш фойдали.

Ўзингизни бошқалар билан солиштиришни бас қилинг: Унутмангки, ижтимоий тармоқларда одамлар ўзларининг энг яхши томонларини кўрсатишади. Ҳақиқий ҳаёт бундан анча мураккаброқ.

Ижтимоий тармоқлардан онгли равишда фойдаланиш ва рақамли детокс орқали руҳий саломатлигингизни асраб-авайланг ва сизга берилган ҳаётингиздан тўлиқ баҳраманд бўлинг!

Сиз-чи, сиз қандай қилиб ижтимоий тармоқлардан онгли фойдаланасиз?

                                                                                        Мадина Мийтан, психолог