UzAuto Motors 2020 йилда 280 000 дан ортиқ автомобил ишлаб чиқариб, ўзининг тарихий ишлаб чиқариш рекордини янгилади ва шу тариқа барча моделларнинг эркин сотилишига эришди. Аммо пандемия ва глобал микрочиплар танқислиги ўз «тузатишлари»ни киритиб, 2021 йилда ишлаб чиқариш ҳажми камайди. Бу эса компания 2022 йил бошида харидорлардан 89 300 дан ортиқ автомобил қарз бўлиб қолишига олиб келди.

15 феврал куни Президент Шавкат Мирзиёев раислигида автомобил саноати масалаларига бағишланган йиғилишда бир қатор муҳим қарорлар қабул қилинди. Хусусан, давлат раҳбари жорий йилнинг 1 майига қадар автомобил сотиб олишда юзага келган навбатлар билан боғлиқ муаммоларни тўлиқ бартараф этиш бўйича топшириқ берди.

Шубҳасиз, компания бозорни керакли миқдордаги автомобиллар билан тўлдириш учун барча саъй-ҳаракатларни амалга оширмоқда. Завод ҳар куни 1 000 дан ортиқ автомобил ишлаб чиқариб, тўлиқ қувват билан ишламоқда.

Мaрт-апрел ойларида қўшимча 4200 дона автомобил ишлаб чиқариш учун 656 тонна бутловчи қисмлар олиб келинди. Ишлаб чиқариш ҳажмини ошириш учун бутловчи қисмлар ҳаво йўллари орқали келтирилди. «Uzbekistan Airways» АЖ билан келишилган ҳолда, энг муҳим автокомпонентларни етказиб бериш учун чартер рейслари ташкил этилди.

Ишлаб чиқаришнинг узоқ муддатли пасайишига микрочипларни ўзида мужассам этган компонентларнинг олдиндан яратилган захираси йўл қўймаган эди. Юк ташиш муаммолари ҳукумат даражасида ҳал қилинди. Логистика занжирларини оптималлаштириш Корея Республикасидан бутловчи қисмларни етказиб бериш вақтини 45 кундан 38 кунгача қисқартириш имконини берди. Хитойдаги юкларни темир йўлдан автомобилга ўтказиш эса транзитни 55 кундан 20 кунга қисқартирди.

Ушбу ва бошқа мисли кўрилмаган чора-тадбирлар автомобил бутловчи қисмларини максимал даражада етказиб беришга имкон берди, бу эса ўз навбатида заводнинг узлуксиз ишлашини таъминлади. GM International президенти Стивен Кифер ва бошқа бир қатор микрочип ишлаб чиқарувчилар билан олиб борилган музокаралар туфайли яримўтказгичларни қўшимча етказиб бериш (етказиб берилган микрочиплар ҳажми 14 мингдан 20 мингга оширилди) инқироз даврида прогноз қилинганидан кўпроқ автомобил ишлаб чиқариш имконини берди.

Ҳамкорлар билан олиб борилган музокаралар натижасида, шунингдек импорт қилинадиган Lacetti автомобили учун бутловчи қисмлар етказиб бериш ҳажмини 6 000 донадан 8 000 донагача, Damas автомобили учун эса 6 000 донадан 8 000 донагача оширилди. Бундан ташқари, ишлаб чиқариш ҳажмини ошириш имконини берувчи 30 дан ортиқ етишмаётган бутловчи қисмларни етказиб берувчилар билан келишувга эришилди.

Ишлаб чиқариш ускуналарини модернизация қилиш ва технологик жараёнларни оптималлаштириш натижасида UzAuto Motors'нинг ишлаб чиқариш қувватлари ҳам сезиларли даражада оширилди. Хусусан, Lacetti автомобилларини пайвандлаш линияларидаги жараёнларни оптималлаштириш ҳисобига кунлик ишлаб чиқариш ҳажми 28 фоизга ошди.

Cobalt автомобилларини ишлаб чиқаришда технологик жараёнларни такомиллаштириш ва роботлаштириш орқали ушбу моделнинг кунлик ишлаб чиқариш қуввати 22,5 фоизга оширилди. Бундан ташқари, қуритиш печини кенгайтириш ва кузовнинг пастки ҳимоя қатламини қайта ишлаш жараёнини яхшилаш орқали бўёқлаш цехининг такомиллаштирилиши натижасида, ишлаб чиқариш 15 фоизга оширилди. Натижада Асака заводида Lacetti/Cobalt/Spark автомобилларини ишлаб чиқариш ойига 19 200, Хоразм заводида эса Damas/Labo автомобилларини ишлаб чиқариш 9 000 донага етказилди.

Бундан ташқари, UzAuto Motors томонидан автомобил эгаларига етказиб бериш муддатини қисқартириш учун жорий йилнинг май ойидан бошлаб харидорларга ҳам етказиб бериладиган янги комплектациядаги Cobalt автомобилини ишлаб чиқаришни йўлга қўйиш режалаштирилган.

Пандемияга қадар бўлган ишлаб чиқариш кўрсаткичига эришиш натижасида бугунги кунга келиб, йил бошида шартнома тузилган автомобиллар умумий сонининг 92 фоизини (82 300 донадан ортиқ автомобил) кўрсатилган муддатдан бир неча ой олдин топшириш имконини берди. Ишлаб чиқарилган 2 700 дан ортиқ автомобил истеъмолчиларга етказиб бериш жараёнида, қолган 4 300 донаси эса ишлаб чиқариш жараёнида. Ушбу самарадорлик топшириқни 30 апрелга қадар бажарилишини таъминлайди. Умуман олганда, 2022 йил бошидан ҳозирги кунга қадар 104 000 дан ортиқ автомобил (шу жумладан премиум сегмент) эгаларига топширилди. Бу автомобил заводининг умумий ишлаб чиқариш ҳажмининг 1/3 қисмидан кўпроғини ташкил этади.

Жорий йилнинг март ойидан дастлабки тўлов миқдорининг 85 фоиздан 50 фоизгача пасайтирилган ҳолда контрактациянинг қайта тикланиши, шунингдек, автомобиллар нархининг барқарорлиги уларни фойдали сармоя воситасига айлантирди ва талабнинг кескин ошишига олиб келди. Қайта сотиш мақсадида автомобил сотиб олаётган шахсларнинг юқори фаоллиги компанияни шартнома шартларига бундай мижозларга автомобилларни етказиб беришни қўшимча 4 ойга кечиктириш ҳуқуқини киритишга мажбур қилди, бу эса уларнинг сезиларли даражада қисқаришига олиб келди.

Автомобилларга бўлган талабнинг ғайритабиий ўсишига сезиларли ҳисса қўшиш, асосан, маҳаллий автомобиллар нархининг доллар эквивалентида сезиларли даражада пасайиши билан боғлиқ. Шу билан бирга, Давлатимиз раҳбари топшириғига кўра, жорий йилнинг феврал ойидан бошлаб импорт қилинадиган автомобиллар учун божхона тўловлари 2 баробардан зиёдроққа пасайтирилди. Автомобил бозорини либераллаштириш, шунингдек, ички бозорда рақобатчилар кенг доирасининг мавжудлиги Chevrolet автомобилларининг оммавийлигини камайтирмади: агар 2021 йилнинг март-апрел ойларида автомобил сотиб олиш бўйича 33,4 мингга яқин шартнома тузилган бўлса, жорий йилда бу кўрсаткич қарийб 82 мингтани ташкил этди (ўсиш суръати 2,4 баробар).

Глобал ва геосиёсий инқирозлар шароитида компания томонидан кўрилган барча чора-тадбирлар мижозлар олдидаги мажбуриятларни ўз вақтида ёпиш ва «захира» ташкил этиш имконини берди — ҳозирда дилерлик марказларида 2000 га яқин автомобиллар, шу жумладан, 1000 дан ортиқ Nexia автомобиллари мавжуд.