Қирғизистон президенти Садир Жапаров АҚШ давлат котиби Энтони Блинкеннинг Қирғизистонда қабул қилинаётган «Нотижорат ташкилотлари тўғрисида»ги қонунга киритилган ўзгартиришлар ҳақидаги мактубига кескин жавоб қайтарди.

17 январь куни Блинкен Қирғизистон президентига мактуб йўллаб, унда «Нотижорат ташкилотлари тўғрисида»ги қонунларга ўзгартиришлар киритилаётгани ҳақидаги хабарлардан хавотир билдирган.

Бунга жавобан Садир Жапаровнинг матбуот котиби президентнинг Антони Блинкенга йўллаган жавоб хатини эълон қилди.

«Хатингиз мазмунида давлатимизнинг ички ишларига аралашиш аломатлари борлигини афсус билан қайд этишга мажбурман... Қонун лойиҳасининг мақсади Қирғизистон Республикасида фаолият юритаётган нодавлат-нотижорат ташкилотлари фаолиятини очиқлаштириш ва тартибга солишдан иборат», — дейилади Жапаровнинг мактубида.

Жапаров Қирғизистонда бутун мамлакат бўйлаб муваффақиятли фаолият юритаётган ўн минглаб нодавлат нотижорат ташкилотлари ва нодавлат ташкилотлар мавжудлигини таъкидлади. Улар нафақат АҚШ ва Европа Иттифоқи давлатларидан маблағ олишади.

«Гап шундаки, Қирғизистон давлати ўз мақомига кўра, бу нодавлат/нотижорат ташкилотларига пул қаердан келиб тушаётгани, ким томонидан ва қандай мақсадларда сарфланишини назорат қилмоқчи», — қайд этади Жапаров.

Қирғизистон президенти қонун лойиҳаси концепцияси 1938 йилда АҚШда қабул қилинган амалдаги хорижий агентларни рўйхатга олиш тўғрисидаги қонун (FARA) концепциясига яқин эканлигини таъкидлади.

«Маълумки, FARA қонуни нафақат ОАВ, балки бошқа юридик ва жисмоний шахслар учун ҳам хорижий агент мақомини белгилайди. Ҳуқуқбузарликлар — рўйхатга олишни кечиктириш ёки рўйхатдан ўтишни рад этиш, нафақат маъмурий, балки жиноий жазога ҳам олиб келади. Шу муносабат билан савол туғилиши мумкин эмас: нима учун бу сиз учун мумкин, лекин биз учун эмас?» — Қирғизистон Республикаси Президентининг мактубидан иқтибос келтирилади.

Жапаров ННТ ва уларга қўйиладиган асосий талабларни санаб ўтди.

• Қирғизистон Республикаси Конституцияси ва қонунлари, шу жумладан Солиқ кодекси нормаларига риоя қилиш;
• нодавлат/нотижорат ташкилотлари, оммавий ахборот воситалари фаолиятининг шаффофлигини ва уларнинг солиқ органлари олдидаги ҳисобдорлигини таъминлаш.

Унинг қайд этишича, Қирғизистондаги «эркин оммавий ахборот воситалари ва нодавлат нотижорат ташкилотлари» вакиллари қабул қилинаётган қонунлардаги ўзгаришларга душманлик кўзи билан қарашган.

«Таъкидлаш жоизки, сўнгги ўттиз йилликда мамлакатимизда хориждан маблағ олувчи нодавлат/нотижорат ташкилотларининг «қатлами» пайдо бўлди (қирғиз жамиятида уларни «грант еювчилар» деб аташади). Уларнинг раҳбарлари ташкилотни «оилавий корхоналар»га айлантириб, хорижлик ҳомийлардан келаётган маблағларни «ўзлаштириш» билан шуғулланган. Бу ҳақда мамлакатимиз оммавий ахборот воситаларида кўп марта ёзилган. Керак бўлса, тегишли маълумотларни тақдим этишга тайёрмиз», дейди Жапаров.

Мактубининг якунида Қирғизистон президенти Антони Блинкенга Қирғизистонга ташриф буюришини ва қонунлар ижросини ўз кўзи билан кўришини таклиф қилган.

«Ишончим комилки, сиз Қирғизистонда доимо ишончли дўстлар топасиз. Шунингдек, биз тенг ҳуқуқли ҳамкорлик тарафдоримиз ва барча давлатлар, жумладан, АҚШ билан ҳамкорлик қилишга тайёр эканимизни таъкидламоқчиман. Менинг ягона илтимосим – мамлакатимиз ички ишларига аралашмаслик», — дейилади Қирғизистон президентининг жавоб хатида.