Чоршанба куни Оқ уйнинг Овал кабинетида АҚШ президенти Доналд Трамп ва унинг жанубий африкалик ҳамкасби Сирил Рамафоса ўртасидаги учрашуви бўлиб ўтди. Учрашувда дўстона бошланган суҳбат ЖАРдаги оқ танли ер эгаларининг аҳволи ҳақидаги қизғин муҳокамага айланиб кетди. Трамп Жанубий Африкани «оқ танли деҳқонларга қарши геноцид»да айблаб, буни тасдиқлаган фотосуратлар ва видеоларни кўрсатган.

«Одамлар ўз ҳаётларидан қўрқиб Жанубий Африкадан қочмоқда. Уларнинг ерлари тортиб олиняпти, кўп ҳолларда ўлдирилмоқда», - дейди Трамп.

Жанубий Африка ҳукумати бу даъволарни қайта-қайта рад этиб, мамлакатдаги жиноятчиликнинг юқори даражаси бутун аҳолига таъсир қилишини ва қурбонларнинг катта қисми Трамп таъкидлаганидек оқ танлилар эмас, қора танлилар эканлигини таъкидлади.

Рамафоса, шунингдек, учрашув чоғида киноя билан тарангликни юмшатишга ҳаракат қилган. У АҚШ президентига 400 миллион долларлик самолёт совға қилган Қатарни назарда тутиб, «сизга берадиган самолётим йўқлигидан афсусдаман», деди.

«Мамлакатингиз Қўшма Штатларга самолёт таклиф қилса, мен уни оламан», – деб жавоб берди Трамп Қатар ҳаракатининг қонунийлиги бўйича давом этаётган баҳсларга ишора қилиб.

Euronews’нинг ёзишича, учрашув Жанубий Африкада ирқчилик тизимининг иқтисодий меросини ҳал қилиш мақсадида айрим ҳолларда компенсациясиз ерларни давлат ихтиёрига тортиб олишга рухсат берувчи мунозарали қонунни қабул қилганидан кейин Вашингтон ва Претория ўртасидаги зиддиятлар кучайган пайтга тўғри келди.

Трамп бу сиёсатни кескин танқид қилиб, уни «оқ танлиларга қарши дискриминация» шакли деб атаган. У Жанубий Африкадаги оқ танлилар, айниқса, фермерлар зўравонлик ва изоляцияга учраганини бир неча бор таъкидлаган.

Феврал ойида Трамп АҚШнинг ОИВ/ОИТСга қарши курашда фойдаланиладиган Жанубий Африкага ёрдами тўхтатилишини эълон қилиб, Претория ҳукумати «ерларни мусодара қилаётгани»га тўхталган ва жорий сиёсат давом этса, ноябр ойида Йоханнесбургда бўлиб ўтадиган G20 саммитини бойкот қилиш билан таҳдид қилган.

Ўз навбатида, Жанубий Африка расмийлари Трамп маъмуриятини мамлакатдаги оқ танли озчиликнинг ҳикоясидан Преториянинг Халқаро Жиноят судидаги Исроилнинг Ғазо секторидаги ҳуқуқбузарликларига доир позициясини бузиш учун фойдаланганликда айблаган.

Кузатувчилар фикрича, Трамп бу масалани кўтариш билан, айниқса, хориждаги оқ танли озчиликлар ҳуқуқлари билан боғлиқ бўлган ўзининг консерватив базасига таянади ва ундан Жанубий Африка ҳукуматига сиёсий ва иқтисодий босим ўтказиш воситаси сифатида фойдаланмоқда.