Iqlimshunoslar «Milton» haqida: u «Galveston» dovulini eslatayaptimi?
Payshanbaga o‘tar kechasi AQShning Florida shtatining g‘arbiy qirg‘oqlarini «Milton» to‘foni o‘zi bilan 70 m/s gacha kuchayadigan shamol va kuchli yomg‘ir va suv toshqinlari bilan birga tornadoni olib keldi. Qutqaruvchilar tobora ko‘proq suv bosgan va vayron bo‘lgan joylarni o‘rganishni boshlagani sayin, qurbonlar soni ortib bormoqda.
Yaqinlashib kelayotgan «Milton» to‘foni 1900-yildan beri eng halokatli bo‘ronlardan biriga aylanishi mumkin. Daily Mail nashrining yozishicha, uning kuchi hattoki «Galveston» dovulidan ham oshib ketishi mumkin – bu vaqtda shamol tezligi 214 km/soatga yetgan.
Yuz yildan ko‘proq vaqt oldin u Texasdagi Galveston orol shahrini butunlay vayron qilgan. Keyin halokatdan sakkiz ming kishi halok bo‘ldi. 15 fut balandlikdagi to‘lqinlar 3600 dan ortiq binolarni vayron qildi, bu bugungi pulda 26 milliard dollarga teng.
«Evakuatsiyalar juda kam edi yoki umuman yo‘q edi va inshootlar bugungi qurilish me’yorlariga mos kelmagan va ular ancha zaif edi. Shunday ekan, biz hech qachon bunday voqea sodir bo‘lmaydi, deb o‘ylamayman», – dedi Florida shtati iqlimshunosi Devid Ziyerden.
«Milton» ham, «Katta Galveston» ham Meksika ko‘rfazi ustida paydo bo‘lgan 4-toifali dovullar edi. Ularning ikkalasi ham g‘arbdan sharqqa ko‘chib o‘tdilar.
«Bunday harakatlanish nisbatan kam uchraydi, ammo istisno qilinmaydi», – deya ta’kidladi mutaxassis.
Zirdenning so‘zlariga ko‘ra, biz ko‘pincha Karib dengizining shimoli-g‘arbiy qismida paydo bo‘ladigan yoki hatto Atlantikadan ko‘rfazga kirib, keyin qaytib kelib, Floridaning g‘arbiy qirg‘oqlariga boradigan dovullarni ko‘ramiz.
Galvestonga falokatdan qutulish uchun 12 yil kerak bo‘ldi. Keyin dovul Kanadaga kirishdan oldin Oklaxoma va Kanzasga tarqaldi. Shu bilan birga, «Milton» to‘foni Fors ko‘rfazi uzra to‘g‘ridan-to‘g‘ri Florida tomon yo‘l olgandan so‘ng darhol sharqqa qarab harakatlana boshladi. Sayohatning bu yo‘nalishi tarixiy tendensiya bilan bog‘liq, chunki Mitch va Emili dovullari xuddi shunday yo‘lni bosib o‘tgan va o‘tmishda katta zarar yetkazgan.
Bundan tashqari, «Milton»ning oqibatlari o‘n kun oldin AQSh janubi-sharqida sodir bo‘lgan «Xelen» to‘foni vayronagarchiliklari bilan yanada og‘irlashishi mumkin.
Izoh qoldirish uchun saytda ro'yxatdan o'ting
Kirish
Ijtimoiy tarmoqlar orqali kiring
FacebookTwitter