Har bir inson hayotida bir marta bo‘lsin, o‘z shaxsiy biznesini boshlash haqida o‘ylab ko‘rgan bo‘lishi tabiiy. Bunga sabablar ko‘p — erkin, ozod va mustaqil bo‘lish, o‘zing eng muhim deb o‘ylagan ishlarni amalga oshirish. Aynan mana shu sabablar «Loftsshool» asoschilari, IT-mutaxassislari Nikolay Chernobayev va Dmitriy Kovalchukni ham ilhomlantirgan.

Dmitriy Kovalchuk:

— Biz Kolya bilan yonma-yon ishlardik. Universitetdan so‘ng men elektr jihozlari va «aqlli uylar» bilan shug‘ullanuvchi kompaniyaga, Kolya esa IT-loyihasiga ishga joylashdi. Biz tushlik mahallari tez-tez uchrashar, rejalar tuzardik va shu tariqa o‘zimizning kelajak rejalarimizni belgilab olgan edik.

Eng avvalo, ishni IT-loft va veb-studiyadan boshladik, chunki bizga buning uchun mutaxassis, menejer va reklama agentlari kerak emasdi — bu ishlarni o‘zimiz eplardik. Ofis uchun qarindoshimizning uyini tanlab oldik, ular kunduzlari ishga ketganda u yerda ishlardik, kechqurun esa uyga qaytardik. Chunki, hatto ijaraga pul sarflashni ham istamadik, boisi boshlang‘ich kapitalimiz — har birimizda 30 ming rubl bor va bu pul agar hech qancha pul ishlay olmasak, bir oy yashashimizga yetardi, xolos.

Yana bir muhim jihati shunda ediki, biz Kolya bilan ishdan bo‘shagan va o‘z biznesimizni boshlagan paytda qizim hali yosh edi, ayolimga qanday ish va nima uchun boshlayotganimni tushuntirishimga to‘g‘ri keldi. Bunday pallalarda oila a’zolarining qo‘llab-quvvatlashi juda muhim.

Ishni boshlashimiz hamono mijoz axtarishga tushdik. Birinchi buyurtmani tanishlardan oldik va birinchi saytimizni yaratdik. Keyinroq o‘z saytimizga ega bo‘ldik — bu bizga darslar hamda maqolalar uchun zarur edi. Hozirda u «YouTube»da IT-mavzu bo‘yicha yirik mediaga aylangan.

Biz ko‘p ishlardik, darslarni esa tunda yozib olardik. Texnologiyalarni o‘rganish uchun deyarli uxlamasdik, chunki rus tilidagi manbalar deyarli yo‘q edi. Bir qator qiziqarli loyihalarni amalga oshirgach, auditoriyamiz kengaya boshladi. Boshlanishida bir nechta xatlar oldik, keyin esa turli fikrlar bildirila boshlandi. Eng asosiysi, bu sohaga qiziquvchi odamlar borligi bizni xursand qilardi.

Nikolay Chernobayev:

— Biznes-reja haqida aytadigan bo‘lsak, biz amalda hech qanday summani yozganimiz yo‘q. Shunchaki, o‘zimizga kerak va yetarli bo‘ladigan minimal pul miqdorlarini belgilab oldik.

Biz har kuni bittadan o‘rgatuvchi rolik tayyorlashga kelishib oldik. G‘oyamiz shunday edi: biz yetarlicha auditoriya to‘playmiz va shunday keyin u orqali pul ishlash haqida bosh qotiramiz. Blogdagi eng birinchi pulimizni bir yarim yildan keyin topishni boshladik.

Albatta, birinchi jiddiy daromadgacha deyarli tekin ishlashga to‘g‘ri kelishini tushunish va bunga tayyor bo‘lish lozim. Agar boshqa IT-loyihalar tarixini kuzatsangiz, shunga guvoh bo‘lasiz, hattoki, «Google» va «Yandeks» ham ishni ana shunday boshlagan.

Maslahatlar

Qaror qabul qilishda, eng avvalo, o‘zingiz uchun eng muhim jihatni aniqlab olishingiz lozim. Turli «tebranishlar»dan qochish uchun sizda muayyan falsafa bo‘lishi lozim, aks holda yo‘lini yo‘qotgan, qayerga suzishni bilmayotgan kemadan farqingiz qolmaydi.

O‘z prinsipingizga sodiq bo‘ling. Hatto, eng boshida ham. O‘z vaqtida ayrim shubhali tashkilotlar bizga sayt yaratishni taklif etgan, biroq rad etganmiz. Chunki prinsiplar puldan qimmat turadi.

Foydali bo‘ling. Ana shundagina boshqalarga ma’qul kelasiz.

Bo‘lajak hamkasblaringizni ilhomlantiring. Shunaqa vaqtlar keladiki, barcha vazifalarni o‘zingiz eplay olmaysiz. Ana shunday vaziyatlarda sizga qo‘shimcha ish kuchi qo‘l keladi. Agar boshqalar siz unga taklif etayotgan maoshdan bir necha barobar ko‘proq bermoqchi bo‘lsa, nima qilish kerak? Bu juda mushkul. Shuning uchun ham sizda hamisha ularni ilhomlantiradigan, hayotiy va juda zo‘r g‘oyalar kerak bo‘ladi. Ammo yodda tutish kerakki, g‘oyaning o‘zi bilan uzoqqa borish mumkin emas: zo‘r g‘oya ularni ko‘pi bilan ikki oy ushlab tura oladi, undan keyin natija bo‘lmasa, ular ketishadi.

Qiziqarli g‘oyalarni yozib yuring. Agar siz yozib olmagan bo‘lsangiz ular bilan xayrlashasiz — u allaqachon yo‘q.

Turli munosabatlarga tayyor turing. Sizning mehnatingiz barchaga birdek manzur kelishi mumkin emas va normal holat.

Odamlar bilan do‘stona munosabat o‘rnating. Kompaniyada hamisha barcha teng ekanini namoyon eting. O‘zidan buyuk rahbar yasab olish kabi holatlar bizning kompaniyada hech qachon kuzatilmagan. Ammo do‘stona munosabatlarning eng xavfli tomoni — ayrimlar buni suiiste’mol qilishi va o‘z vazifasini yomon bajarishga o‘tib olishi mumkin.

Konferensiyalarda qatnashing. Sohaga doir konferensiya — o‘zingizni tanishtirish uchun imkoniyat. Aynan mana shunday tadbirlarda o‘nlab yirik kompaniyalar bilan tanishganmiz. Odamlarga qanday foyda keltirishingiz mumkinligini so‘zlab bering.