Koronavirusning birinchi holati 12-mart kuni Qozog‘istonda qayd etildi. Ketma-ket tarzda Qirg‘iziston va O‘zbekistonda ham virus infeksiyasi aniqlandi. Ayni paytda mintaqada Qozog‘iston, Qirg‘iziston va O‘zbekiston virusga qarshi kurashmoqda va uning tarqalishini to‘xtatish choralarini ko‘rayotir. Tojikiston va Turkmanistonda esa virus qayd etilmagan.

Qirg‘iziston, Tojikiston, Qozog‘iston va O‘zbekiston Prezidentlari 2018-yilda Ostona shahrida bo‘lib o‘tgan sammitda birdamlikni namoyish etdilar. Bu mintaqa davlatlari rahbarlarining deyarli 20 yil ichidagi birinchi sammiti edi. Rahbarlar 2019-yil noyabr oyida yana Toshkentda xuddi shunday sammitda uchrashdilar.

Joriy yilning mart oyi oxirida O‘zbekiston yetakchisi favqulodda tashabbus bilan chiqdi. O‘zbekiston Qirg‘izistonga niqoblar, himoya kiyimlari va virusga qarshi himoya vositalaridan iborat insonparvarlik yordamini jo‘natdi. O‘zbekiston mintaqada yaxshi qo‘shnichilik siyosatini izchillik bilan davom ettirayotgani shundan ham ko‘rinib turibdi.

Agar Markaziy Osiyo hududidagi sa’y-harakatlarni faol ravishda muvofiqlashtirishga mas’ul bo‘lgan bitta odam bo‘lsa, bu O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyevdir.

O‘zbekistonda koronavirus infeksiyasining birinchi holati 15-mart kuni qayd etildi.

18-mart kuni Mirziyoyev Qozog‘iston Prezidenti Qasim-Jomart To‘qayev bilan telefon orqali virus tarqalishining oldini olish uchun ikki mamlakat qanday choralar ko‘rayotgani haqida gaplashdi. 20-mart kuni Mirziyoyev Qozog‘istonning birinchi prezidenti Nursulton Nazarboyevga qo‘ng‘iroq qilgan, muloqotda koronavirus bilan kurash masalasi ham muhokama qilingan.

1-aprelga kelib Qozog‘istonda koronavirus bilan kasallanish holati 380 tani tashkil etgan. Shu sanada qo‘shnilari orasida aholisi eng zich mamlakat bo‘lgan O‘zbekistonda 173 ta, Qirg‘izistonda 111 ta yuqumli kasallik qayd etilgan.

Yaqinda Mirziyoyev shuningdek, Turkmaniston Prezidenti Gurbanguli Berdimuhammedov bilan kamida ikki marta suhbatlashdi - 18-mart va yana 27-mart kunlari.  O‘zbekiston Prezidentining Tvitterdagi xabariga ko‘ra, ikki prezident o‘rtasida «pandemiyaga qarshi samarali hamkorlik» va koronavirus infeksiyasining tarqalishining oldini olish bo‘yicha birinchi navbatdagi choralar haqida suhbat bo‘lib o‘tgan.

27-mart kuni Mirziyoyev Qirg‘iziston Prezidenti Sooronbay Jeenbekov bilan «epidemiologik vaziyat» haqida telefon orqali gaplashdi.

Bundan bir kun oldin Mirziyoyev Afg‘oniston Prezidenti Ashraf G‘ani bilan telefon orqali suhbatlashdi, unda «hozirgi pandemiyaga qarshi kurashish to‘g‘risida» fikr almashildi.

O‘zbekiston Markaziy Osiyoning boshqa mamlakatlari va Afg‘oniston bilan chegaradosh bo‘lgani uchun, ushbu inqiroz davrida barcha qo‘shnilar bilan aloqada bo‘lishi mantiqan to‘g‘ri. Ammo Mirziyoyevga qoyil qolmay iloj yo‘q, chunki janob Mirziyoyev har qachongidan ko‘ra ko‘proq mintaqa mamlakatlari bilan muvofiqlashtirish borasida ishlarni amalga oshirdi. Epidimiologik vaziyat jiddiylashgani sari mintaqada Mirziyoyevning harakatlari tobora muhim bo‘lmoqda.

Tojikiston va Turkmanistondan farqli O‘zbekiston, Qirg‘iziston va Qozog‘istondagi vaziyat keskin farq qiladi, mazkur respublikalar hukumatlari fuqarolarga bir qator cheklovlar qo‘yib, uydan chiqmaslikni maslahat bermoqda.

Turkmaniston rasmiylari xalqaro reyslarning sharqiy Turkmanobod shahri yaqinidagi ikkinchi aeroportga yo‘naltirilishini, karantin lagerlarini tashkil etishni, shuningdek, mamlakatda ichki harakatni keskin cheklashni o‘z ichiga olgan choralarni ko‘rmoqda.

Tojikiston hozircha bunday ehtiyot choralarini ko‘rmagan va odatdagidek mamlakatda do‘konlar va bozorlarda bemalol savdo olib borilmoqda. Sayohatlar davom etmoqda.

 Bryus PANNIYЕR,
Markaziy Osiyo masalalari bo‘yicha ekspert, RFE/RL kolumnisti