Shu kunlarda mo‘min-musulmon xalqimiz uzoq yillardan buyon iste’molida qo‘llab kelgan Ramazon hayitidan avvalgi kunni «Arafa» deyish masalasida turli bahs-munozaralar keng tarqalmoqda. Ushbu xabarlarga O‘zbekiston Musulmonlari idorasi munosabat bildirdi.

«Keyingi paytlarda diniy va urfiy mavzularda odamlar o‘rtasida turli tushunmovchiliklar ham ko‘payib bormoqda. Kunning mavzusiga keladigan bo‘lsak, Ramazon oyi nihoyasidagi kunni arafa deyishni rad etish haqida chiqishlar ko‘payib ketdi.

Ma’lumki, Qurbon hayitidan oldingi kun alohida Arafa kuni deb nomlanadi. Bu hammaga ayon, qo‘shimcha izohga ehtiyoj yo‘q. Ammo, Ramazon hayiti oldidagi kunni arafa kuni deyilishi urfga binoan aytiladi. Xalqimizda, nafaqat Ramazon hayiti oldidan, balki to‘y arafasida, bayram arafasida, imtihon arafasida va hokazo iboralarni ishlatish odat tusiga kirgan.

Demak, Ramazon hayitidan bir kun oldinni «hayit arafasi» ma’nosida «Arafa», deyish xuddi biror muhim voqea-hodisaga yaqin fursatni «falon voqea arafasida» deb aytish kabidir. O‘zbek tilining izohli lug‘atida ham «Arafa» so‘zi Makka shahri yaqinidagi tog‘ nomi, Qurbon hayitidan oldingi kun kabi ma’nolarni ifodalash bilan birga bayram yoki biror tantanali kundan oldingi kun sifatida ham kelishi bayon etilgan.

Xullas, Ramazon hayitidan avvalgi kunni arafa deyish va yaxshi odatlarni qilish urfda mavjud. Urf esa, shariatga zid bo‘lmasa e’tiborga olinadi. Bu kunda qo‘shnilar bir-birlariga taom ulashishi kabi yaxshi odatlar ham bor. Zero, ulug‘ allomalarimiz «Hayit kunlari shodlikni izhor qilish dinning shiorlaridandir», deganlar. Hadisi sharifda «Alloh taologa farzlardan keyingi eng sevimli amal musulmonning qalbiga xursandlik kirgizishdir», deyilgan.

Shu bilan birga mo‘min-musulmonlarning Ramazon hayiti arafasi bilan o‘zaro bir-birlarini muborakbod etishlarida ham shar’iy monelik yo‘q. Zero, bu xuddi juma bilan muborakbod etish kabi xayrli odatlardan sanaladi.

Shunday ekan, ulug‘ ayyom kayfiyati kezib yurgan fayzli damlarda turli mavzularni ko‘tarib chiqib, insonlarni bayram tadorigidan chalg‘itish durust emas. Aksincha Alloh taolo mo‘min-musulmonlarga bayram qilib bergan ikki iydni har qancha keng nishonlasak, mo‘min-musulmonlarga xursandchilik ulashsak, shuncha manfaatli bo‘ladi», deyiladi munosabatda.